کتاب امتیازات و حقوق شاکی و متهم در قوانین کیفری pdf

کتاب امتیازات و حقوق شاکی و متهم در قوانین کیفری نوشته ی بیژن کاظمی سنجانی، با زبانی ساده به بررسی قانون جزایی کشور در خصوص حفظ حریم حقوق شاکیان و متهمین پرداخته است.

هنگامی که در جامعه، جرمی ارتکاب می یابد، دستگاه های انتظامی و قضایی برای کشف آن اقدام می کنند، اما صرف کشف جرم باعث بازگشت نظم به جامعه و جبران آسیب های وارده به متضرران جرم نمی شود؛ بلکه مطلوب زمانی به دست می آید که مرتکبان واقعی جرایم نیز دستگیر و مجازات شوند. در صورت شناسایی و دستگیری متهمان، این امکان وجود ندارد که در همان محل دستگیری به مجازات این افراد اقدام شود چرا که هنوز جرم ارتکاب یافته اثبات نشده است بلکه برای کشف واقعیت و مجازات مجرمان حقیقی لازم است که افراد مظنون برای انجام تحقیقات مقدماتی احضار و جلب شوند و در چارچوب حقوق انسانی با آن ها رفتار شود.

در نهایت نیز در صورت اثبات مجرمیت، فرد متهم مجازات می شود و در غیر این صورت برائت حاصل خواهد شد. همه ی این موارد در حالی است که توجه بیش از اندازه به حقوق متهم نباید محاکم را از حقوق از دست رفته ی شاکی غافل کند. از این رو لازم است حقوق متهم و شاکی در قانون جزایی ایران مورد بررسی قرار گیرد.

حقوق شهروندی در کشور ما اصطلاح جدیدی است که خیلی زود وارد ادبیات حقوقی نیز شده است. نویسنده ی کتاب بدون آن که خواسته باشد تعریفی از این اصطلاح ارائه دهد و به ابعاد اجتماعی و حقوقی آن بپردازد، ضروری دانسته است با زبان ساده به نکاتی در خصوص حفظ حریم حقوق شکات و متهمین اشاره کند. رعایت این حقوق هم از سوی قضات و مراجع انتظامی و هم سایر وابستگان و مرتبطین با پرونده های قضایی لازم و ضروری است تا هم به کشف وقایع و هم به رسیدگی ها و دادرسی عادلانه و بی طرفانه امیدوار باشیم و راه را برای رسیدگی های خودسرانه و غیرقانونی ببندیم.

در بخشی از کتاب امتیازات و حقوق شاکی و متهم در قوانین کیفری درباره ی احضار متهم و تشریفات آن به طور کلی می خوانیم:

کرامت و حیثیت اشخاص و اصل آزاد بودن آن ها ایجاب می کند که از هر گونه تهدید خودسرانه آزادی و امنیت شخصی خود مصون بوده و از امنیت قضایی لازم بهره مند باشند. در واقع اصل آزادی و امنیت قضایی از حقوق بنیادین اشخاص محسوب شده، مبنای اغلب تضمین های حقوق بشری در اسناد بین المللی در مرحله تحقیق می باشد. آن قسمت از مقررات آیین دادرسی کیفری که در مرحله تحقیق این هدف را تامین و به طور مستقیم با آزادی شهروندان در ارتباط است مقررات مربوط به احضار و جلب متهمان است.

رعایت تشریفات و تضمینات ناظر بر احضار و جلب متهمان، ضامن ایجاد احساس امنیت قضایی و عادلانه بودن دادرسی کیفری در شهروندان جامعه خواهد بود. همچنین مانعی در جهت سوء استفاده متجاوزین به حقوق افراد از طریق وسیله قرار دادن دستگاه عدالت کیفری به منظور رسیدن به امیال نامشروع خود از طریق احضار یا جلب متهمان می شود. تردیدی نیست که تقنین و وضع یک آیین دادرسی کیفری شایسته نقش بسیار مهمی در تامین حقوق و آزادی شهروندان و تضمین اجرای عدالت و امنیت قضایی دارد. همچنین آیین دادرسی کیفری یکی از مهمترین وسایل برای شناخت ماهیت یک رژیم سیاسی و به منزله یک میزان سنجی است که درجه آزادمنشی یک سیستم سیاسی و حقوقی را مشخص می نماید.

مهمترین قسمت از آیین دادرسی کیفری که می توان از طریق آن میزان این آزادمنشی را سنجید مرحله تحقیقات مقدماتی به عنوان حساس ترین مرحله فرآیند دادرسی کیفری است. کرامت و حیثیت اشخاص و اصل آزاد بودن آن ها ایجاب می کند که از هرگونه تهدید خودسرانه آزادی و امنیت شخصی خود مصون بوده و از امنیت قضایی لازم بهره مند باشند. در واقع اصل آزادی و امنیت قضایی از حقوق بنیادین اشخاص محسوب شده، مبنای اغلب تضمین های حقوق بشری در اسناد بین المللی در مرحله تحقیق می باشد. آن قسمت از مقررات آیین دادرسی کیفری که در مرحله تحقیق این هدف را تامین و به طور مستقیم با آزادی شهروندان در ارتباط است مقررات مربوط به احضار و جلب متهمان است.

رعایت تشریفات و تضمینات ناظر بر احضار و جلب متهمان، ضامن ایجاد احساس امنیت قضایی و عادلانه بودن دادرسی کیفری در شهروندان جامعه خواهد بود. همچنین مانعی در جهت سوء استفاده متجاوزین به حقوق افراد از طریق وسیله قراردادن دستگاه عدالت کیفری به منظور رسیدن به امیال نامشروع خود از طریق احضار یا جلب متهمان می شود. تردیدی نیست که تقنین و وضع یک آیین دادرسی کیفری شایسته نقش بسیار مهمی در تأمین حقوق و آزادی شهروندان و تضمین اجرای عدالت و امنیت قضایی دارد.

همچنین آیین دادرسی کیفری یکی از مهمترین وسایل برای شناخت ماهیت یک رژیم سیاسی و به منزله یک میزان سنجی است که درجه آزادمنشی یک سیستم سیاسی و حقوقی را مشخص می نماید. مهمترین قسمت از آیین دادرسی کیفری که می توان از طریق آن میزان این آزادمنشی را سنجید مرحله تحقیقات مقدماتی به عنوان حساس ترین مرحله فرآیند دادرسی کیفری است. به جهت همین اهمیت است که در اسناد بین المللی بیشترین تحولات و تأکیدات نسبت به این مرحله شده است.