کتاب داستان بریده بریده، پژوهشی است داستانی از حادثه کربلا از منابع شیعه و سنی نوشته ی علیرضا نظری خرم که انتشارات کتابستان معرفت آن را چاپ و منتشر کرده است. در این مقاله خلاصه کتاب بریده بریده را ارائه می‌کنیم.
کتاب داستان بریده بریده
نویسنده در مقدمه اشاره می دارد: « بــه لطــف خداوند، ســال ها در پژوهشــگاه دارالحدیــث به تحقیق و پژوهش مشــغول بــودم که حاصل آن، همکاری در نگارش ده ها کتاب حدیثی است. پس از سیزده سال تجربۀ حضور در پژوهشگاه قرآن و حدیث به کتابخانۀ آیت الله مرعشــی نجفی (ره) نقل مکان کردم. در آنجا با همکاری تنی چند از اســاتید بافضل و کمالاتم، مشغول نگارش مجموعۀ عظیمی «موسوعة الامامة فی نصوص اهل السنة» هستیم. در ایــن کتاب که فعلا ســی جلد آن به چاپ رســیده بــه گردآوری فضایل، مناقب و تاریــخ زندگی امام علی، حضرت فاطمه و امام حســن (ع) اختصاص یافته اســت. اخیراً نیز کار علمی و پژوهشی مربوط به زندگی امام حسین (ع) را که حدود ده جلد قطور می شود، براساس منابع کهن تار یخی و حدیثی به پایان رساندیم.
آنچــه در داســتان بُریده بُریــده بــا عنایــت اهل بیــت (ع) فراهــم آمــده، بــه پُشــتوانۀ ایــن تجربۀ پژوهشــی اســت. در نگارش این داســتان علاوه بر اندوخته هایم از مطالعۀ دانشنامۀ امام حسین (ع) از پژوهش های همکاران ســابقم در پژوهشــگاه دارالحدیث و کتاب ارزشــمند تار یخ امام حسین(ع)، نگاشتۀ پژوهشگران وزارت آموزش و پرورش، بهره جُســتم. اســتفاده از مجموع این کتاب ها موجب شــد تا یک قصۀ مســتند و به اصطلاح، پدر و مادردار دربارۀ حادثۀ کربلا بنویسم، نه یک داستان تخیّلی.
غــرض آنکــه آنچــه در این کتاب، پیش رو ی خواننــدۀ محترم قرار گرفته، خیــالات و بافته های ذهنی نویسنده نیست. آسوده خاطر باشید که نویسندۀ کتاب به دور از خیال پردازی، قصِّه را براساس منابع موجود کهن از قرن اول تا هشتم هجری نگاشته است. البته گاهی به ضرورت پردازش داستان، برداشت هایی آزاد اما وفادارانه و وسواس گونه از کتاب های حدیثی و تار یخی داشته ام.»
خرید کتاب داستان بریده بریده
نسخه چاپی کتاب داستان بریده بریده را می توانید با تخفیف از طریق سایت و یا نرم افزار فراکتاب خریداری کنید.
داستان بریده بریده
خلاصه کتاب بریده بریده
ایــن داســتان صرفــاً بــه اتــکاء منابــع قابــل اســتناد بــا قلمــی متفــاوت کــه ترکیبــی از محاوره نویســی و شکسته نویســی اســت، بــه رشــتۀ تحریــر در آمــده اســت. شکسته نویســی، به رغــم داشــتنِ منتقــدان ادبی، سبکی از نوشتن است که در آن، زبان گفتار در نوشتار وارد می شود. یعنی همان طوری که حرف می زنیم، می نویســیم. بــه شــکلی که خواننده احســاس می کند نویســنده بــه دور از تکلّف، صمیمانه بــا او صحبت می کند و این شیوه از نگارش، می تواند به جذابیِّت و سرعت در مطالعه کمک کند.
در این کتاب اگر به واقعه و شــخصیتی کمتر پرداخته شده و یا برخی از مطالب مشهور و مورد انتظار خواننده ی محترم در این کتاب یافت نمی شود به این دلیل است که تلاش شده داستان، صرفاً بر اساس منابع موجود کهن نگاشــته شــود. همچنین اگر حادثه ای به شــکل مفصل پردازش شــده بدان جهت است که در منابع کهن آن واقعه با جزئیات نقل شده است.
کتاب داستان بریده بریده در چندین مرحله و فصل به تمام زوایای حادثه ی کربلا و قبل و بعدش می پردازد. در زیر عناوین این فصول را آورده‌ایم:
مرگ معاویه و حوادث شام
در مدینه چه گذشت
به سوی مکه و حوادث آن
مسلم و کوفه
از مکه تا کربلا
ورود به کربلا و حوادث آن جا
حوادث کوفه
از کوفه تا دمشق
دمشق و حوادث آنجا
به سوی عراق
ورود به مدینه
برشی از متن کتاب داستان بریده بریده
مادر فدات بشه: قاطی یاران امام، تازه مسلمانی بود به نام وهب که وهب نصرانی صداش می‌کردند همون آدمِ خوش عاقبتی که به همراه مادرش توی استراحتگاه ثعلبیّه پیش امام اومد و گفت که می‌خوام به دست مبارکتون مسلمان بشم. گفت که اگه خدا بخواد و لیاقت داشته باشم می‌خوام توی رکابتون برای خدا جهاد کنم!
عجیب ترین جای ماجرا اینجاست که توی اون لحظات سخت عاشورا مادر وهب، فرزنــد شــیردلش رو صــدا زد و بــا خود به گوشــه ای بــرد و مادرانه دَمِ گوشــش گفت: مادر فــدات بشــه عزیزم! دست دســت نکن! حالا وقتشــه. یزیدی‌هــا حرمت فرزنــد پیغمبر رو شکوندند. زود باش یه کاری بکن. به میدون دفاع از امام برو تا فردای قیامت به شفاعت جدّش برسی.
کوفی‌هــای نخودمغــز پیش خودشــون فکر کرده بودند که این مادرو پســر لابد از ترس، کُپ کردند و می‌خواهند فِلِنگشون رو ببندند. وهب که از فرق سر تا نوکِ انگشت شستِ پا، غرق ایمان بود خم شد و دست‌های مادر رو بوسید و گفت: ای به چشم مادر! مطمئن باش که به یاری خدا رو سفیدت می‌کنم.
سپس سوار بر اسب شد و خودش رو به حضرت رسوند. از امام اجازه خواست تا به کارزار بره! امام نگاهی به چهره بور و نورانیِ جوون مســیحی تازه مسلمون شــده انداخت و بهش اذن مبارزه و جهاد داد. وهب، عمودی آهنی به دســت گرفت و به ســپاه ابن سعد هجــوم بــرد. یزیدی‌ها کــه تازه دوزاریشــون افتاده بود این مادر و پســر چی داشــتند به هم پِچ پِــچ می‌کردنــد، همین کــه حمله وهب رو دیدند پــا به فرار گذاشــتند. وهب توی حمله اوّل بــا شــجاعت و دلیــری تونســت هفت ســرباز کوفی رو بــه دَرَک واصل کنــه! یه کم که از جنــگاوری و تاخت و تازهــای وهب گذشــت پســرک به ســمت مــادر برگشــت.
علیرضا نظری خرم
علیرضا نظری خرم سال‌ها در پژوهشگاه «علوم قرآن و حدیث» فعالیت می‌کرد و همین پیشینه پژوهشی او را وادار کرد تا کتاب «داستان بریده بریده» را به شکل دیگری بنویسد. نظری خرم شخصیت‌ها و وقایع منجر به شهادت امام حسین (ع) را مثل پازل کنار هم گذاشت و با زبان محاوره از دل منابع کهن و دست اولی که حاصل سال‌های پژوهش او بود تمام وقایع عاشورا را روایت کرده است. نظری خرم در این گفتگو می‌گوید از اینکه سال‌ها روایت‌های خواندنی و تأثیرگذار عاشورا فقط در دانشنامه‌های چندده جلدی منتشر می‌شده، افسوس می‌خورده است.
نقد کتاب داستان بریده بریده
کتاب داستان بریده بریده با توجه به منابعی که استفاده کرده را می توان گفت جزء کتاب های معتبر و مستند دانست و همچنین استفاده از زبان محاوره برای ارتباط گیری با مخاطب شیوه ی خوبی است؛ اما چه مخاطبی؟ قطعا مخاطب علمی و پژوهشی نمی تواند از آن رضایت داشته باشد چرا زبان محاوره را نمی پسندد. پس می توان گفت این کتاب برای عموم خصوصا قشر نوجوان و یا آنانی که در عنفوان جوانی هستند مناسب است. ولی حجم کتاب یک مشکل دیگر برای مخاطبان ساندویچی و لقمه ای عصر حاضر است. کاش در چند کتابک این داستان ها به طور زنجیروار چاپ می شد تا از حوصله خواننده هم خارج نبود.
در زیر به برخی از نظرات خوانندگان می پردازیم:
کتابی بی‌نظیر است و ارزش بارها خواندن را دارد، اصلا آدم از خواندنش سیر نمی‌شود. پشت جلد نوشته به قلم محاوره، شما که سبک محاوره را دوست نداشتید نمی‌خریدید! که البته یکی از جذابیت‌های کتاب قلم فوق‌العاده زیبای آن است.
…
کتاب های تاریخی اکثرا زبان سنگینی دارن به زبان محاوره بودن این اثر باعث تمایزش از سایر کتب می شه
…
برای اهالی مطالعه تاریخ شاید خیلی مطالب جدید نداشته باشه ولی برای کسی که حال مطالعه کتب سنگین تاریخی رو نداره قطعاً آموزنده و مفید خواهد بود. ولی برخی نقل های کتاب با نقل مشهور تفاوت داره که منابع ذکر شده و هر محققی می‌تونه نقل مورد تایید خودش رو مطرح کنه
…
