در این مقاله قصد داریم شما را با 10 ناشر از بهترین انتشارات کتاب کودک و نوجوان فعال و تأثیرگذار در حوزه کتاب کودک در ایران آشنا کنیم.
بهترین انتشارات کتاب کودک و نوجوان
معرفی 10 ناشر کتاب کودک در ایران
کتابهای کودک نقشی اساسی در شکلگیری شخصیت، تخیل و مهارتهای فکری نسل آینده دارند. دنیای کودکان با قصهها معنا میگیرد؛ قصههایی که نه تنها سرگرمکنندهاند، بلکه ارزشها، احساسات و دانایی را نیز به زبانی ساده و شیرین منتقل میکنند. در این میان، انتشارات تخصصی کتاب کودک نقشی بیبدیل دارند. این مؤسسات با شناخت دقیق از نیازها و روحیات کودکان، کتابهایی تولید میکنند که هم از نظر محتوایی غنی و آموزنده باشند و هم از نظر تصویرگری و طراحی، جذابیت لازم را داشته باشند.
در سالهای اخیر، توجه به نشر کتاب کودک در ایران رشد چشمگیری داشته و ناشران متعددی با هدف ترویج فرهنگ کتابخوانی از سنین پایین، آثار ارزشمندی را روانه بازار کردهاند.
در ادامه، قصد داریم شما را با ۱۰ انتشارات فعال و تأثیرگذار در حوزه کتاب کودک در ایران آشنا کنیم؛ ناشرانی که هر یک سهمی در رشد فرهنگی و ادبی کودکان این سرزمین دارند.
انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در دیماه ۱۳۴۴ با هدف پرورش فکری، فرهنگی و هنری نسل آینده ایران تأسیس شد و پس از انقلاب اسلامی زیر نظر وزارت آموزش و پرورش به فعالیت خود ادامه داد. ماموریت اصلی کانون، شکوفایی استعدادها، تقویت خلاقیت و هدایت اوقات فراغت کودکان و نوجوانان در مسیر یادگیری و رشد است.
کانون در طول بیش از نیمقرن فعالیت، با ایجاد مراکز فرهنگی- هنری ثابت، سیار و فراگیر در سراسر کشور، فضایی پویا برای کتابخوانی، قصهگویی، شعرخوانی، نقاشی، نمایش عروسکی و فعالیتهای گروهی فراهم کرده است. این مراکز ویژهی گروه سنی ۶ تا ۱۸ سال هستند و نقش مهمی در گسترش فرهنگ مطالعه و هنر میان کودکان دارند.
در حوزهی تولیدات فرهنگی و هنری، کانون از نخستین و تأثیرگذارترین نهادهای ایران به شمار میآید.
انتشارات کانون با چاپ بیش از ۲۸۰۰ عنوان کتاب به زبانهای گوناگون، از پیشگامان ادبیات کودک و نوجوان است و جوایز ملی و بینالمللی معتبری مانند بولونیا وIBBY را کسب کرده است.
علاوه بر کتاب، کانون در زمینهی پویانمایی، فیلم، تئاتر و سرگرمیهای آموزشی نیز فعال است و آثار سینمایی تولیدشده در این نهاد، در جشنوارههای جهانی درخشیدهاند. همچنین تئاتر عروسکی و تریلی تئاتر سیار کانون با سفر به مناطق مختلف کشور، فرهنگ و هنر را به دورترین نقاط میرسانند.
کانون پرورش فکری، با تولید عروسکهای بومی، بازیهای فکری و نرمافزارهای آموزشی، بستری برای رشد خلاقیت و هویت فرهنگی کودکان ایرانی فراهم کرده است. امروز، این نهاد با حضور در عرصههای بینالمللی و برگزاری جشنوارههایی چون پویانمایی تهران و قصهگویی بینالمللی، همچنان یکی از ارکان اصلی فرهنگسازی برای کودکان و نوجوانان ایران به شمار میآید.
باغ کیانوش
انتشارات جمال
نشر جمال یکی از ناشران فعال و تخصصی در حوزهی کتاب کودک و نوجوان در ایران است که با تمرکز بر تولید آثار دینی، اخلاقی و تربیتی فعالیت میکند. این انتشارات با هدف تقویت باورهای دینی و پرورش هویت معنوی کودکان و نوجوانان، کتابهایی متناسب با سنین مختلف تولید و منتشر مینماید. از ویژگیهای برجستهی این نشر، ارائهی آثار در دو زبان فارسی و عربی است که موجب گسترش دامنهی مخاطبان آن در میان فارسیزبانان و عربزبانان شده است.
واحد کودک و نوجوان انتشارات جمال با نام «سلام» فعالیت دارد و کتابهایی با مضامین خداشناسی، زندگی اهل بیت، مهارتهای زندگی اسلامی و مفاهیم قرآنی منتشر میکند. انتشارات جمال با انتشار آثار متنوع و باکیفیت، تلاش دارد زمینهی رشد فکری و اخلاقی نسل جوان را فراهم کرده و سهمی مؤثر در ترویج مطالعهی مفید در میان کودکان و نوجوانان داشته باشد.
خاطرات شیطان
انتشارات بهنشر
انتشارات بهنشر، وابسته به آستان قدس رضوی، از سال ۱۳۶۴ فعالیت خود را آغاز کرده و به یکی از ناشران برجسته در حوزه کتاب کودک و نوجوان در ایران تبدیل شده است. این انتشارات با بیش از ۱۲۰۰ عنوان کتاب، تمرکز ویژهای بر تولید آثار دینی، تربیتی و اخلاقی برای کودکان و نوجوانان دارد و با هدف تقویت باورهای دینی، انتقال آموزههای اسلامی به زبان ساده و پرورش هویت معنوی نسل جوان فعالیت میکند.
واحد کودک و نوجوان این مجموعه با نام «پروانه»، کتابهایی را از سنین پایین تا نوجوانی منتشر میکند که موضوعاتی چون معارف اسلامی، آموزههای اهل بیت، مفاهیم قرآنی، مهارتهای زندگی اسلامی و سبک زندگی ایرانی- اسلامی را پوشش میدهند. آثار این انتشارات با طراحیهای خلاقانه، کیفیت بالای چاپ و ارائه نسخههای الکترونیکی و صوتی عرضه میشوند تا دسترسی کودکان و نوجوانان به محتوا آسانتر گردد.
کتابهای بهنشر در جشنوارههای مختلف کشوری موفق به کسب بیش از ۱۲۰ جایزه شدهاند که نشاندهنده کیفیت بالای تولیدات این انتشارات در حوزه کودک و نوجوان است. علاوه بر این، حضور فعال در نمایشگاههای داخلی و بینالمللی و ارائه نسخههای دیجیتال، موجب شده است مخاطبان گستردهتری بتوانند از آثار آن بهرهمند شوند. با تمرکز بر تولید محتوای با کیفیت و متناسب با نیازهای تربیتی کودکان و نوجوانان، انتشارات بهنشر به عنوان یکی از ناشران معتبر و تأثیرگذار در زمینه کتاب کودک و نوجوان شناخته میشود.
قصه های مامان جونی و زیارت
انتشارات جمکران
انتشارات کتاب جمکران، وابسته به مسجد مقدس جمکران در قم، یکی از ناشران پیشرو در حوزه ادبیات کودک و نوجوان با محوریت مفاهیم دینی، تربیتی و مهدوی است. مأموریت اصلی این انتشارات، ترویج آموزههای اسلامی و تقویت هویت معنوی کودکان و نوجوانان است و در همین راستا، آثار متنوعی با زبان ساده و جذاب برای گروههای سنی مختلف تولید و منتشر میکند.
واحد کودک و نوجوان کتاب جمکران با مجموعهای تحت عنوان «گنجشکهای جمکران»، کتابهایی آموزشی و تربیتی شامل داستانهای آموزنده، شعر، رنگآمیزی و کتابهای کمیک عرضه میکند که مفاهیمی مانند مهارتهای زندگی اسلامی، آشنایی با اهل بیت و مفاهیم قرآنی را به کودکان منتقل میکند. این مجموعه یکی از شاخصترین فعالیتهای انتشارات در حوزه کودک و نوجوان است و نقش مؤثری در پرورش فکری، اخلاقی و معنوی نسل جوان ایفا میکند.
انتشارات کتاب جمکران در عرصه بینالمللی نیز فعال است و آثار خود را در نمایشگاههای بینالمللی کتاب و جشنوارههای جهانی ارائه میدهد. این فعالیتها نشاندهنده تلاش این انتشارات برای معرفی فرهنگ و آموزههای اسلامی به مخاطبان جهانی است.
محمدجواد و شمشیر ایلیا
کتابک
انتشارات کتابک در سال ۱۳۹۲ با هدف آگاهیبخشی و ترویج مبانی دینی، انقلابی و آموزشی در حوزهی کودک و نوجوان فعالیت خود را در شهر قم آغاز کرد. این انتشارات از جمله ناشران دغدغهمند و متعهد در ایران است که با تمرکز بر ادبیات دینی و تربیتی برای کودکان و نوجوانان، تلاش میکند محتوایی سالم، الهامبخش و ارزشمحور را در قالبهایی خلاقانه و جذاب در اختیار مخاطبان خود قرار دهد.
از ویژگیهای برجستهی انتشارات کتابک میتوان به تخصص در تولید کتابهای داستانی، شعری، دانستنی و کتابهای کار آموزشی اشاره کرد. کتابک با بهرهگیری از قالبهای هنرمندانه و طراحیهای نوآورانه، آثاری را منتشر میکند که هم از نظر محتوایی و هم از نظر فنی دارای کیفیت بالایی هستند و همین امر موجب شده تا والدین با اطمینان خاطر آثار این نشر را برای فرزندان خود انتخاب کنند.
یکی از اهداف مهم کتابک، ترویج سیره و فرهنگ شهدا برای نسل کودک و نوجوان است. در همین راستا، تولید و انتشار مجموعهی پرفروش و پرطرفدار «قهرمان من» یکی از دستاوردهای ارزشمند این انتشارات بهشمار میرود. با رویکردی تخصصی در حوزهی کودک و نوجوان، نشر کتابک توانسته است جایگاهی مؤثر در میان ناشران فعال این عرصه بهدست آورد و نقش مهمی در پرورش نسل مؤمن، خلاق و آگاه ایفا کند.
عمو قاسم
انتشارات قدیانی
انتشارات قدیانی، با بیش از نیم قرن سابقه در نشر کتابهای کودک و نوجوان، یکی از معتبرترین ناشران ایرانی در این حوزه است. این انتشارات از سال ۱۳۵۵ فعالیت خود را آغاز کرده و تاکنون بیش از ۴ هزار عنوان کتاب برای تمامی مقاطع سنی منتشر کرده است.
قدیانی با تمرکز بر پرورش فکری، اخلاقی و فرهنگی نسل جوان، مجموعهای گسترده از کتابهای کودک و نوجوان را در دستهبندیهای متنوع ارائه میدهد. این دستهبندیها شامل کتابهای داستانی، آموزشی، علمی، مذهبی، ادبیات کهن، رمان، شعر، قصههای تاریخ اسلام و کتابهای کار و تمرین است. در بخش ادبیات کهن و رمان، کودکان و نوجوانان با میراث ارزشمند فرهنگ و ادب فارسی و داستانهای هیجانانگیز آشنا میشوند که به پرورش تفکر خلاق کمک میکند. همچنین در بخش کتابهای مذهبی و قصههای تاریخ اسلام، کودکان با آموزههای دینی و شخصیتهای برجسته اسلامی آشنا شده و ارزشهای اخلاقی و معنوی را میآموزند.
در طول فعالیت خود، انتشارات قدیانی موفق به کسب جوایز متعدد در جشنوارههای کتاب تشویقی سال، کتاب فصل، کتاب برگزیده کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، جشنواره کتابهای آموزشی رشد و کتاب سال مجلاتی مانند سلام بچهها، پوپک و سروش نوجوان شده است. همچنین، ۸ عنوان از کتابهای این مؤسسه در جشنوارههای کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به عنوان کتاب سال انتخاب شدهاند. بیش از ۱۹۰۰ عنوان از آثار قدیانی در کتابنامه رشد آموزش و پرورش و حدود ۱۰۰ عنوان در کتابهای درسی ابتدایی، راهنمایی و متوسطه جهت مطالعه معرفی شدهاند.
انتشارات قدیانی با این گستره فعالیت و کیفیت بالا، یکی از پیشگامان نشر کتاب کودک و نوجوان در ایران محسوب میشود و تجربهای ارزشمند از مطالعه آموزنده و جذاب برای کودکان، نوجوانان و مربیان فراهم میکند.
انتشارات افق
نشر افق یکی از ناشران شناختهشده و محبوب ایران است که فعالیت خود را از سال ۱۳۶۹ آغاز کرده است. این نشر با هدف ارتقای ادبیات فارسی و عرضه آثاری با کیفیت برای گروههای سنی مختلف، به ویژه کودک و نوجوان، شناخته شده است. افق در حوزه کودک و نوجوان، کتابهای متنوعی منتشر میکند؛ از کتابهای تصویری، داستانهای تالیفی و ترجمه، شعر، رمان نوجوان، افسانه و قصههای آموزشی و علمی گرفته تا آثار پرورش خلاقیت، مهارتهای فردی و اجتماعی. برای خردسالان (۳ تا ۶ سال)، کتابهای این نشر با جذابیت بصری بالا و تصویرگری حرفهای همراه است و مفاهیم پایهای و سرگرمیهای آموزشی را به روشی جذاب منتقل میکند.
یکی از شاخصترین مجموعههای افق برای کودکان، «کتابهای فندق» است که شامل داستانها و قصههای آموزشی و سرگرمکننده میشود و با تصویرگری جذاب، تجربهای لذتبخش از مطالعه برای کودکان فراهم میکند. کیفیت ترجمه، طراحی جذاب جلد و تصویرگری حرفهای از ویژگیهای متمایز آثار افق است و این انتشارات با ارائه آثار متنوع، به پرورش تفکر خلاق، علاقه به مطالعه و آموزش مهارتهای زندگی در نسل جوان کمک میکند. با این گستره فعالیت، نشر افق جایگاه مهمی در حوزه نشر کودک و نوجوان پیدا کرده و به عنوان یک ناشر معتبر و تأثیرگذار در پرورش ذوق و خلاقیت نسل جوان مطرح است.
انتشارات هوپا
نشر هوپا، یکی از نامهای شناختهشده در حوزهی کتاب کودک و نوجوان ایران، فعالیت خود را از سال ۱۳۹۲ آغاز کرده است. این ناشر ابتدا با ارائهی نسل جدیدی از بازیهای فکری و آموزشی با کیفیت داخلی و قابل مقایسه با محصولات بینالمللی شروع به کار کرد و پس از موفقیت در این حوزه، از سال ۱۳۹۴ برنامهریزی برای انتشار کتابهای کودک، نوجوان و جوان را آغاز کرد. نخستین کتابهای هوپا در اردیبهشت ۱۳۹۵، همزمان با نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، به بازار عرضه شد و از آن زمان تاکنون مخاطبان آن بهسرعت گسترش یافتهاند. هوپا با شعار «کتابهای خوردنی»، کتابهایی با محتوای جذاب، آموزشی و سرگرمکننده برای گروههای سنی مختلف منتشر میکند. این ناشر هم آثار نویسندگان داخلی را منتشر میکند و هم با رعایت حق کپیرایت، آثار نویسندگان خارجی را از زبانهای انگلیسی، اسپانیایی، فرانسوی، آلمانی و سوئدی ترجمه و عرضه میکند.
از جمله فعالیتهای هوپا میتوان به انتشار کتابهای کودک و نوجوان اشاره کرد که با داستانهای جذاب و تصاویر زیبا مخاطبان زیادی را جذب کردهاند. همچنین، مجلهی ماهانهی هوپا برای گروه سنی ۷ تا ۱۳ سال منتشر میشود و شامل داستانهای کوتاه، معما، اطلاعات علمی و سرگرمیهای متنوع است.
هوپا با ترکیب بازیهای فکری- آموزشی و کتابهای متنوع، توانسته است جایگاه ویژهای در نشر کودک و نوجوان ایران به دست آورد و اعتماد مخاطبان خود را که بزرگترین سرمایهی این ناشر است، به همراه داشته باشد.
نشر پرتقال
انتشارات پرتقال، یکی از ناشران معتبر در حوزهی کتاب کودک و نوجوان در ایران، در اردیبهشت ۱۳۹۵ تأسیس شد. این ناشر یکی از زیرمجموعههای «انتشارات خیلی سبز» و «هلدینگ بان» است و با شعار «لطفاً بزرگ نشید» فعالیت میکند. این شعار بهعنوان جملهای تبلیغاتی، هدف پرتقال را در تولید کتابهای متفاوت و جذاب برای کودکان و نوجوانان نشان میدهد.
انتشارات پرتقال با تمرکز ویژه بر انتشار کتابهای باکیفیت و هدفمند، توانسته جایگاه خاصی در میان مخاطبان خود پیدا کند. این ناشر کتابهای متنوعی در ژانرهای کارگاهی، فانتزی، وحشت، طنز، داستانهای معمایی و رئالیستی، تاریخ، زندگینامه، ناداستانهای طنز، کتابهای آموزشی مهارتی و کمیک استریپها منتشر میکند. مخاطبان اصلی این انتشارات کودکان ۱ ساله تا نوجوانان ۱۰ تا ۱۷ سال هستند، اما کیفیت و جذابیت آثار آن بهگونهای است که بزرگسالان نیز از خواندن آنها لذت میبرند.
پرتقال به متن و محتوای آثار اهمیت زیادی میدهد و طراحیهای گرافیکی جذاب و کیفیت چاپ بالا را در اولویت قرار داده است. کتابهای این ناشر با هدف پرورش مهارتهای زندگی، شناخت احساسات و درک بهتر دنیای اطراف، نقشی تربیتی و آموزشی را در کنار سرگرمی ایفا میکنند. انتخاب و ترجمه آثار شناختهشده و پرفروش جهانی نیز باعث شده تا این نشر مخاطبان بسیاری را به خود جذب کند و جایگاه ویژهای در نشر کتاب کودک و نوجوان ایران پیدا کند.
انتشارات شباویز
نشر شباویز یک مؤسسه انتشاراتی معتبر در ایران است که از سال ۱۳۶۳ فعالیت خود را آغاز کرده است. این انتشارات بهدست فریده خلعتبری تأسیس شد و از نخستین ناشران زن پس از انقلاب اسلامی بهشمار میآید. شباویز یکی از معدود ناشران ایرانی است که در زمینه تصویرگری کتاب کودک تجربههای طراز جهانی دارد و آثارش در سطح بینالمللی شناخته شده است.
انتشارات شباویز در عرصه جهانی موفق به دریافت جوایز معتبری همچون جایزهی «افقهای تازه» بولونیا (چهار مرتبه)، الماس داوینچی، برترین پدیدآورندهی محتوا در جهان، برترین سهم در نوآوری و فناوری در جهان، جایزهی سقراط و دیپلم افتخار نمایشگاه بلگراد گردیده است. فریده خلعتبری، مدیر این مؤسسه، داور چندین نمایشگاه و جشنواره معتبر بینالمللی بوده و حضور فعال و مستمری در نمایشگاههای جهانی دارد. برای مثال، در نمایشگاه سال ۲۰۱۶ بولونیا، شباویز بیش از ۱۰۰ عنوان کتاب ارائه کرد.
در ابتدا، این انتشارات اغلب کتابهایی با موضوعات ادبی، تاریخی و سیاسی منتشر میکرد. امروزه تمرکز شباویز بر چاپ کتابهای کودک و نوجوان معطوف شده و آثار متنوع و باکیفیتی در این حوزه ارائه میدهد.
…..
کتابهای کودک، پایه و اساس شکلگیری شخصیت، تخیل و مهارتهای فکری نسل آینده هستند. ناشران معرفیشده در این نوشتار، هر یک با سبک و رویکرد خاص خود، سهمی مهم در ترویج مطالعه، ارتقای خلاقیت و انتقال ارزشهای اخلاقی و فرهنگی به کودکان و نوجوانان ایرانی دارند و همه تلاش میکنند کتابهایی غنی، جذاب و متناسب با نیازهای روز کودکان تولید کنند.
این تلاشها نه تنها به پرورش نسل آگاه و خلاق کمک میکند، بلکه زمینه را برای شکلگیری جامعهای فرهنگی و اهل مطالعه فراهم میآورد. امید است با ادامه فعالیت این ناشران و حمایت والدین و مربیان، ادبیات کودک در ایران همچنان رشد و بالندگی خود را حفظ کند و کودکان بیشتری از شیرینی مطالعه و ارزشهای نهفته در داستانها بهرهمند شوند.
