کتاب روایت و کنش جمعی : چرا فراخوا ن های سیاسی و اجتماعی به داستان نیاز دارند

همهٔ ما متوجه تغییراتی در شکل و ظاهر کنش‌های جمعی، اقبال مردم به انواع خاصی از همدلی و همکاری و روی‌گردانی‌شان از برخی کنش‌های جمعی دیگر در مقاطع گوناگون شده‌ایم. چه می‌شود که پس از یک فاجعهٔ طبیعی، کوچک و بزرگ برای کمک‌رسانی نقدی و غیرنقدی به یک شخص یا گروه اعتماد می‌کنند و به دعوت‌های شخص یا گروه دیگر بی‌اعتنا هستند؟ چه می‌شود که به فاصلهٔ چند ماه همان مردمی که در هوای ناخوشایند، روزها و هفته‌ها برای پیروزی نامزد انتخاباتی محبوب‌شان از خوردوخوراک می‌افتادند، با بی‌تفاوتی و سردیِ مشهود از کنار بعضی فراخوان‌های جمعیِ سرنوشت‌ساز و مهم می‌گذرند و رغبتی به همکاری و همدلی با دیگران از خود نشان نمی‌دهند؟ چه می‌شود که در دنیای تجارت امروزی، بازاریابی دیجیتال یک گروه به‌سادگی گروه هدف را همراه خود می‌کند و کسب‌وکار دیگری به رغم تلاش‌های فراوان رونق نمی‌گیرد؟ ردپای روایت در همهٔ کنش‌های جمعی کاملاً پررنگ است.

مِیِر استاد سیاست‌گذاری عمومی، علوم سیاسی و محیط زیستِ دانشکدهٔ علوم سیاسیِ سَنفورد در دانشگاه دوک است و مهم‌ترین دغدغه‌های پژوهشی‌اش نقش قصه و روایت در حیات سیاسی و اجتماعی‌ست، مخصوصاً در سیاست‌های جهانی حوزهٔ محیط زیست. او در کتابش دنبال پاسخ دو پرسش می‌گردد: اول این‌که آدم‌ها چگونه گرد هم می‌آیند و برای تحقق منافع مشترک‌شان دست به دست هم می‌دهند و دوم این‌که چرا رهبرانی که می‌خواهند دیگران را به کنش جمعی سوق دهند اغلب دست به دامان قصه‌ها می‌شوند؟

تلاش مِیِر برای پاسخ به این دو پرسش با مرور نظریه‌هایی شروع می‌شود که اقتصاددانان، متخصصان علوم رفتاری و صاحب‌نظران دیگر حوزه‌های علوم اجتماعی برای توضیح کنش جمعی مطرح کرده‌اند. اما این نظریه‌ها همچنان از عهدهٔ توضیح بسیاری از چشم‌گیرترین نمودهای کنش جمعی برنمی‌آیند. بنابراین، مِیِر می‌کوشد نظریه‌ای نو صورت‌بندی کند: نظریهٔ کنش جمعی روایت‌محور.

مِیِر در این کتاب توضیح می‌دهد که قصه‌ها چرا و چگونه قادرند انتخاب‌های ما را رقم بزنند و ما را به رفتارهای خاصی برانگیزند. همه می‌دانیم که انسان، در کنار همهٔ چیزهای دیگر، موجودی قصه‌گوست. ما به کمک داستان به تجربه‌مان معنا می‌دهیم، هویت‌مان را تعریف می‌کنیم و قالبی برای رفتارمان می‌سازیم و چون این‌گونه به داستان و روایت خو گرفته‌ایم، گاهی قصه‌هایی که دیگران برایمان می‌گویند به جان‌مان می‌نشینند، نگاه‌مان را تغییر می‌دهند و ما را به عمل برمی‌انگیزند.