از همان آغازین سال های گسترش دعوت اسلامی، حدیث در کنار قرآن جایگاهی ویژه و بی بدیل در هدایت فکری و عملی مسلمانان یافت. پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) نیاز به معارف روایی، بیشتر احساس شد، همچنان که حصر، قتل و غیبتِ پیشوایان معصوم شیعه نیز بر این نیاز افزود.

ممنوعیت چندسالۀ تدوین حدیث و آسیب هایی که در نقل احادیث رخ داد و نیز گذر زمان و محو قراین کلام، و تطور فرهنگ و زبان و ژرفای دست نایافتۀ بسیاری از روایات، بهره مندی شایسته از گنجینۀ روایات را با مشکلاتی همراه ساخت که حل آن جز در سایۀ تلاشی عمیق و عالمانه ممکن نبود.

با وجود این، اندیشمندان مسلمان قدم در راه فهم احادیث نهادند و دراین باره، از مبانی و روش های مختلفی بهره بردند. تاریخ، ادبیات، احادیث دیگر معصومان(ع)، علوم عقلی، کتاب های لغت و... به کار گرفته شدند تا گره فهم بسیاری از احادیث گشوده شود و ژرفای دیگر احادیث به خوبی درک گردد.

گزیده کتاب قرآن و فهم حدیث

ناآشنایی با مخاطبان کلام و زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگیِ صدور و غیره. بدیهی است که چنین کاستی‌هایی آسیب‌زایند و بهره‌مندی شایسته از نقل را میسر نمی‌گردانند. این مسئله باتوجه‌به جایگاه خاص رسول خدا و دیگر پیشوایان معصوم و نیز مسئلۀ تعبد و تبعیت محض از ایشان، ابعاد مهم‌تری می‌یابد؛ چراکه گاه در حدیث، مسئله‌ای مطرح می‌شود که به‌اصطلاح، «قضیة فی واقعة» یا «قضیة شخصیة» است و نمی‌توان آن را نسخه‌ای برای همۀ زمان‌ها دانست. گاه نیز مخاطب کلام، خاص است و نمی‌توان آن خطاب را به دیگران تعمیم داد.

ازاین‌رو، برای آسیب‌زدایی از حدیث، باید حدیث را در جایگاه واقعی‌اش در مجموعۀ منسجم آموزه‌های دینی قرار داد تا از یک سوی، ارتباط حدیث که جزئی از این مجموعه است، با دیگر اجزا روشن شود، و از سوی دیگر، ارتباطش با غایات و اهداف کلانِ آن مجموعه معلوم گردد.

صفحات کتاب :

152

کنگره :

BP109‏‫‬‭‏‫‬‭‭‏‫‬‭/خ4ق4 1396

دیویی :

297/26

کتابشناسی ملی :

5101989

شابک :

978-600-7044-37-7

سال نشر :

1396