کتاب زکات باطنی، پژوهشی فقهی درباره گستره زکات از نگاه قرآن نوشته جواد ایروانی که توسط انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی منتشر شده است.
گزیده کتاب زکات باطنی
«زکات» چندین معنا دارد که عبارت است از: نماء (فزونی)، پاکی، صلاح، شایستگی، مدح، برکت و خالص چیزی. برخی از لغت پژوهان معنای اصلی این واژه را «نماء» و «فزونی» دانسته برخی دیگر چهار معنای اصلی را برای آن برشمرده اند.
به نظر می رسد مفهوم اصلی این واژه همان «فزونی» باشد، و از آن جا که شرطِ تحقق آن پیراسته بودن از موانع است، در معنای پاکی به کار می رود. آیاتی همچون تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَکِّیهِمْ و ذَلِکُمْ أَزْکَی لَکُمْ وَأَطْهَرُ که در آن طهارت (پاکی) را در کنار زکات یاد آورده، مؤیّد این نکته است. همچنین دیگر معانی یادشده نیز به گونه ای به آثار زکات و یا لوازم آن اشاره دارد.