امتیاز
5 / 0.0
خرید الکترونیکی (TEXT)
مطالعه در اپلیکیشن فراکتاب
ت 8,000
نظر شما چیست؟
سید بنان شاه جهان پور در کتاب تشدید مجازات در قانون مجازات اسلامی جدید، به یکی از مهم ترین مباحث مربوط به حقوق کیفری یعنی تشدید مجازات می پردازد.

تشدید مجازات یکی از مباحث مهم مربوط به حقوق کیفری می باشد که اعمال و اجرای آن رعایت اصول پذیرفته شده در هر نظام حقوقی را می طلبد. برای اعمال آن باید از اصولی که مبنای نظام های کیفری قلمداد می شوند و سال های سال برای تبیین و اجرای آن ها زحمت کشیده شده است مدد گرفت. اگر تشدید مجازات بدون رعایت این اصول و نقص قوانین اجرا شوند نه تنها برای مجرم آثار مخربی در روحیه وی را به همراه دارد بلکه برای جامعه نیز خطرناک است و نظام کیفری را تنها به عنوان یک نهاد سرکوب گر معرفی می کند، از این رو توجه به تمامی جوانب تشدید مجازات و علل مشدده مجازات ها از نظر حقوقی و تبیین جایگاه آن به عنوان مهم ترین منبع اخذ قوانین و بسیاری از رویه ها در ایران اسلامی بسیار مهم جلوه می کند.

اصولا موجباتی وجود دارد که باعث می شود قانون گذاران موقعیت بزهکاران را از نظر مجازات تشدید کنند و تشدید مجازات را برای آنان در نظر بگیرند. وقتی فردی مرتکب جرمی می شود حادثه اتفاق افتاده را می توان با عناصری چند مربوط دانست و بزه ارتکابی را از نظر منطقی و عقلی توجیه کرد، اما اگر مرتکب دوباره مرتکب جرم شود وضعیت فرق خواهد داشت.

یکی از مهم ترین وظایف خطیر قانون گذار در نظر گرفتن اهداف کیفر و برقراری تناسب بین جرم و مجازات در هنگام تقنین و وضع قوانین کیفری می باشد، لیکن رعایت تناسب بین کنش (یا فعل) مجرمانه و واکنش اجتماعی (یا مجازات) فقط به مرحله قانون گذاری محدود نمی شود بلکه در مراحل رسیدگی قضایی نیز رعایت تناسب ضروری است.

این موضوع بسیار مهم در تدوین حقوق جزای معاصر تحت عنوان اصل فردی کردن مجازات مورد بحث و قبول حقوق دانان قرار گرفته است که منظور آن، تعیین نوع و میزان مجازات قانونی مجرم با توجه به ویژگی هایی از قبیل شخصیت او و نیز شرایط و اوضاع و احوالی است که در آن مرتکب جرم شده است، به عبارت دیگر طبق این اصل مجازات هر مجرم باید با رعایت نکاتی تعیین گردد تا هرچه بیشتر اهداف مجازات حاصل آید و در این راه بسته به شرایط موجود لازم است گاهی نوع کیفر را تغییر داد و یا در میزان آن تشدید یا تخفیف قائل شد. از جمله نتایج این اصل مهم می توان به تشدید کیفر به هنگام تعدد و تکرار جرم اشاره کرد.

عوامل تشدید کیفر در راستای بالینی کردن مجازات و مشخصا اصل تفرید قضایی مجازات ها و اصل تناسب بین جرم و مجازات پیش بینی شده اند. فلسفه ی تشدید مجازات در مورد فوق عدم تنبه و ترس مرتکب جرم از مجازات مقرر در قانون یا اصلاح نشدن او می باشد، که ممکن است در آینده نوعی حس تجری و گستاخی را در وی به وجود بیاورد، به همین علت به قاضی اجازه داده می شود که در صورت ارتکاب مجدد جرم، نسبت به مجرم شدت عمل به خرج دهد. تشدید کیفر همیشه با مجوز قانون است، زیرا در غیر این صورت مغایر با اصل قانونی بودن مجازات ها خواهد بود. در حقیقت یکی از راهکارهای نظام های کیفری در مبارزه با جرایم متعدد و مکرر که ضرر سنگینی برای جامعه دارند، تشدید مجازات می باشد.

می توان گفت که استفاده از تشدید مجازات به معنای متناسب کردن مجازاته ا با جرایم ارتکابی شدید می باشند که قاضی را در اجرای مجازات ها مکلف به تبعیت از آن می کند. در مورد تبیین فقهی تشدید مجازات می توان بیان کرد که درفقه اسلامی نیز می توان استدلال کرد که در مجازات برخی مجرمین باید شدت عمل به خرج داد و مجازات شان را تشدید کرد چون ارتکاب برخی جرایم ضرر بسیار زیادی برای جامعه دارند به گونه ای که اوضاع، احوال و مقتضیات ارتکاب جرم، همچنین نوع و جنس جرم ارتکابی این گونه ایجاب می کند، و سبب می شود که در مجازات این مرتکبین شدت به خرج داد.

از این رو تشدید مجازات که در قالب موارد تعدد و تکرار جرایم حدی و تعزیری در ابواب مخصوص به جنایات در فقه ملحوظ است مورد نظر قضات جامعه اسلامی قرار گرفته بود و امروزه در بخش کلیات تشدید مجازات و تعیین خط مشی برای تشدید مجازات جرایم مذکور در قانون و مجازات های حدود در قوانین مجازات کشورهای اسلامی علی الخصوص کشور ایران لحاظ می شود. اخد چنین رویه ای توسط کشورهای اسلامی به دیدگاه های مشهور فقها درباره برخی جرایم حدی و اعمال قاعده تعدد در حدود و تشدید در صورت تکرار جرم حدی در مرتبه سوم یا چهارم برمی گردد.

قانون گذار در قانون مجازات اسلامی مصووب 1392 به تشدید مجازات توجه کرده و آن را به شکل علل مشدده عام (تعدد و تکرار جرم) و علل مشدده خاص (عنف، مستی، سردستگی و ...) مطرح کرده است. قانون گذار به شدت و خفت جرایم توجه می کند و مطابق با ضرر وارده جرایم به جامعه مجازات تعیین می کند. برخی جرایم وجود دارند که ضرر زیادی به جامعه می رسانند و دفع آن ها نیاز به مجازات های سنگین تری نسبت به مجازات های دیگر دارد، از این رو مبارزه با چنین جرایمی باید در قالب تشدید مجازات ها صورت گیرد.

از سویی برخی اوضاع، احوال و شرایط حین ارتکاب جرم باعث می شود که جرم برای جامعه خطرناک تر شود، مثلا جرمی که با مستی ارادی به وقوع بپیوندد از جرایم دیگر خطرناک تر است، چون مجرم با جسارت و گستاخی بیشتری مرتکب جرم می شود و مبارزه با چنین مجرمی مجازاتی مشدد را می طلبد که باید در قالب اصول کلی حقوقی و قانونی به اجرا درآید. می توان اذعان کرد که مهمترین دلیل تحقیق درباره تشدید مجازات از دیدگاه فقهی و حقوقی بیان دیدگاه های دوطرف یعنی فقها و حقوق دانان است که به غنای فهم در این مسپله کمک می کند، و در سنجش مشروعیت قوانین در مسائل کیفری از دیدگاه آموزه های شریعت ما را یاری می رساند.

در بخشی از کتاب تشدید مجازات در قانون مجازات اسلامی جدید می خوانیم:

یکی از راهکارهای موثر در مبارزه با مجرمین خطرناک و حرفه ای اعمال مقررات تعدد جرم می باشد که جوابی دو چندان به چنین بزهکارانی می دهد. یک وجه از تشدید مجازات جرایم تعدد جرایم می باشد، به گونه ای که یکی از علل مشدده مجازات ها می باشد که قواعد آن عام است و صرف نظر از مصادیق جرایم تمامی آن ها را شامل می شود. تعدد جرم نوع خاصی از حالت ارتکاب جرم است که مجرم چند جرم مختلف یا مشابه مرتکب شده باشد، به گونه ای که چند مورد از جرایم در مورد وی صدق کند.

بدون تردید وضعیت فردی که چند جرم را مرتکب شده نسبت به فردی که تنها یک جرم را مرتکب شده متفاوت است چون به نقض چند بنیان ارزشی در جامعه مبادرت کرده و ضرر زیادی را به جامعه وارد کرده است، از این رو مبارزه با چنین مجرمینی باید به صورت حساب شده در قالب نهادهای پذیرفته شده حقوقی صورت گیرد و مجازات مشدد را برای این مجرمین در نظر گرفت از این رو تعدد جرم به عنوان یکی از علل مشدده مجازات ها در تمامی نظام های کیفری جهان قلمداد می شود و بهترین راه مبارزه با بزهکارانی است که ضرر دو چندان به جامعه وارد کرده اند. بنا به تعریف تعدد جرم عبارت است از ارتکاب جرایم متعدد بدون آنکه متهم برای اتهام های متعدد پیشین خود، به محکومیت قطعی رسیده باشد، خواه این جرایم در فواصل کوتاهی تحقق یافته که امکان تعقیب و محکومیت متهم در زمان اندک وجود نداشته باشد و خواه متهم متواری بوده یا جرایم او به دلایلی کشف نشده باشد.
صفحات کتاب :
107
کنگره :
KMH402۲‏‫‭‏‫‬‭/ش۲ت5 139۵
دیویی :
345/۵۵07۷
کتابشناسی ملی :
4687514
شابک :
978-600-8077-97-8
سال نشر :
1395

کتاب های مشابه تشدید مجازات در قانون مجازات اسلامی جدید