تربیت دینی در مدارس

فهرست

پیش گفتار
سخن آغازین
فصل اول: تربیت: قابلیت ها و کاستی ها
مقدمه
داده های برگرفته از حوزۀ برنامۀ درسی
مفهوم برنامۀ درسی
الگوهای طراحی برنامۀ درسی
جمع بندی برای تفکر
سطوح تصمیم گیری برنامۀ درسی
جایگاه تمرکز و عدم تمرکز در قلمرو برنامه ریزی درسی
نیازسنجی در برنامۀ درسی
تلفیق در برنامۀ درسی
انواع و اشکال تلفیق
تلفیق برنامۀ درسی دینی با سایر دروس
برنامۀ درسی مکعبی
برنامۀ درسی پوچ پنهان
فصل دوم : داده های برگرفته از حوزۀ مطالعات تاریخی
مقدمه
تربیت دینی در آرای برخی از مربیان
جمع بندی برای تفکر
نظری اجمالی بر دو تمدن دینی
سیری اجمالی از علل شکوفایی تمدن و فرهنگ اسلامی در سده های نخستین
سیری اجمالی در علل افول تمدن مسیحیت (قرون وسطی)
جمع بندی برای تفکر
سیر تحول برنامۀ درسی دینی در ایران
دورۀ متوسطه در ایران
الف: دورۀ اول (از مکتب خانه ها تا سال 1230 ﻫ.ش.)
ب: دورۀ دوم (1289-1230)
پ: دورۀ سوم (1300-1289)
ت: دورۀ چهارم (1320-1300)
ث: دورۀ پنجم (1342-1320)
ج: دورۀ ششم (1357-1342)
چ: دورۀ هفتم (1375-1357)
ح: دورۀ هشتم (از سال 1375 به بعد)
جمع بندی برای تفکر
فصل سوم : داده های برگرفته از حوزۀ روان شناسی
مقدمه
مراحل تحول نگرش مذهبی
1- مرحلۀ ایمان شهودی- فرافکنانه (اوایل کودکی)
2- مرحلۀ ایمان اسطوره ای- سطحی (قشری) (اواسط و اواخر کودکی)
3- مرحلۀ ایمان ترکیبی- قراردادی (گذر از کودکی به نوجوانی)
4- مرحلۀ ایمان انفرادی- تاملی (گذر از نوجوانی به بزرگسالی و اوایل آن)
5- مرحلۀ بازنگری در ایمان تثبیت شده
6- مرحلۀ ایمان جهان شمول
ویژگی های عمومی- روانی دورۀ نوجوانی و جوانی
1- تحول نگرش
2- نظام ارزشی متفاوت
3- نوسانات عاطفی
4- کنجکاوی و شک و تردید
5- تخیل گرایی
6- خودگرایی
7- ماجراجویی و نوجویی
8- رشد شناخت منطقی و عقلانی
9- روحیۀ انتقادی
نقش نیازهای نوجوانان در آموزش دینی
هوش چندگانه و هوش معنوی
جمع بندی برای تفکر
فصل چهارم : داده های برگرفته ازحوزۀ مطالعات اجتماعی (عصری)
پست مدرنیزم، پست استراکچرالیزم، نسبیت گرایی
انقلاب ارتباطات
کثرت در ساحت اندیشه و فرهنگ
دین ستیزی، سکولاریزم
چالش های قرن بیست و یکم
1- تنش های همگانی و فردی
2- تنش میان سنت و تجدد
3- ویژگی های دنیای متجدد
4- اصالت علم و تکنولوژی
5- شیوۀ زندگی مدرن
6- تنش میان رشد سریع دانش و ظرفیت تطابق بشر با آن
بدفهمی های نوجوانان
نقش تعلیم و تربیت در رویارویی با بحران های قرن حاضر
نقش دین در رویارویی با بحران های قرن حاضر
1- شکوفایی و اثربخشی فردی
2- تمرین مهارت ها و مسئولیت های اجتماعی برای رسیدن به هویت، انسجام و تداوم اجتماعی
3- منبع کسب اصول اخلاقی/ دادن شهامت و جرأت عمل به کسب اقتدار اخلاقی
4- تقویت سواد فرهنگی
جمع بندی برای تفکر
فصل پنجم : داده های برگرفته از حوزۀ دین‏شناسی
قلمرو دین
1- دیدگاه روانشناختی
2- دیدگاه جامعه شناختی
3- دیدگاه غایت گرایانه و اخلاق گرایانه
4- دیدگاه صاحب نظران در تعیین قلمرو دین
جمع بندی برای تفکر
فصل ششم : داده های برگرفته از حوزۀ مطالعات تطبیقی
مقدمه
انواع الگوهای تربیت دینی
تربیتی دینی مبتنی بر تسلیم و پذیرش
تربیت دینی مبتنی بر تسلیم و پذیرش- رویکرد نوین
تربیت دینی پدیدار شناسی
تربیت دینی مبتنی بر تجربه
الگوهای تربیتی دینی- نگاهی دیگر
اشکال مختلف تربیت دینی
اهداف و مقاصد تربیت دینی
روش ها و رسانه های آموزشی
1- سخنرانی، موعظه مشارکتی و گروه های مطالعاتی
2- پروژه های متمرکز بر دانش آموزان (دانش آموز محور)
3- برنامه های مبتنی بر عمل- اجتماعی (مسائل اجتماعی)
4- داستان و درام نمایشی (داستان های آموزنده)
5- شیوه های چند رسانه ای و رادیو و تلویزیون آموزشی:
مربیان و کارکنان آموزشی
مدیریت و مسائل مالی
ارزیابی و ارزشیابی آموزش دینی
مطالعات شورای اسلامی در زمینۀ «تدریس دربارۀ دین» در ایالات متحده
تربیت دینی: مرور اجمالی بر تجارب تربیت دینی در نظام های آموزشی سایر کشورها
جمع بندی برای تفکر
فصل هفتم : اصول و مفروضات اساسی الگوی برنامۀ درسی دینی
اصل اول- صبغۀ غیرتجویزی در برنامۀ درسی دینی
صبغۀ تطبیقی در برنامۀ درسی دینی
توجه به اقتضائات زمان
اصل دوم- توجه به عقلانیت (خرد ورزی)
اصل سوم- صبغۀ پژوهشی (اتخاذ رویکرد مسئله محوری در طراحی برنامۀ درسی دینی)
اصل چهارم- پژوهش مدار کردن فرآیند تصمیم گیری دربارۀ برنامۀ درسی دینی
اهداف کلی برنامۀ درسی دینی
ارکان برنامۀ درسی دینی
رکن اول- چارچوب کلی برنامۀ مادۀ درسی دینی
اهداف
سوال های هادی مطالعات نیازسنجی
شکل و قالب بیان اهداف
محتوا
روش های تدریس در برنامۀ درسی دینی
- روش های یاددهی- یادگیری در حوزۀ اصول عقاید
- روش های یاددهی- یادگیری در حوزۀ اخلاق
- روش های یاددهی- یادگیری در حوزۀ احکام عملی
ارزشیابی
رکن دوم- برنامۀ درسی غیرتجویزی
منابع الهام ‏بخش تصمیم گیری
عملیاتی کردن رکن برنامۀ درسی غیرتجویزی
رکن سوم- برنامۀ درسی تلفیقی
ضرورت و اهمیت تلفیق در برنامۀ درسی دینی
تلفیق درس دینی با سایر دروس
نمونۀ عملی در زبان و ادبیات فارسی
نمونۀ عملی در جغرافیا
نمونۀ عملی در زبان انگلیسی
فصل هشتم : نقد و بررسی الگوهای موجود تربیت دینی
الگوی مبتنی بر تسلیم و پذیرش
الگوی مبتنی بر تسلیم و پذیرش- رویکرد نوین (الگوی بالاترین عامل مشترک)
الگوی پدیدارشناسی
عوامل موثر در تعادل یک الگو
وسعت
عمق
معنادار بودن
توجه به اقتضائات هر عصر
فهرست منابع و مآخذ
الف- منابع فارسی
ب- منابع انگلیسی

محصولات مشابه

بیشتر

نظرات