دعای کمیل

در مورد منظومۀ حاضر یا «نیایشِ عارفانۀ امام علی(ع) ویژه شبهای جمعه و شبانگاه نیمه شعبان» یادآوری چند نکته ذیل برای خوانندگان سخن‌سنج شاید خالی از فایدت نباشد.
الف – در ابتدایِ این اثر، ضمنِ معرفی کمیل بن زیاد نخعی یارِ دیرین و صاحب سرِّ امام علی(ع) که آن حضرت نیایشِ عارفانة موردِ بحث را به وی تعلیم داده‌اند، در بخشی دیگر با عنوانِ: «نظری به دعای کمیل از لحاظ ویژگیهای لفظی و معنوی آن» سبک نگارش و بن‌مایه‌یِ آموزنده موجود در این نیایش که محورِ اصلیِ مضامینش: ستایش عظمتِ خداوند و قدرت آفریدگاری آن ذات مقدس، و تحلیل و توجیه دیگر صفاتِ جلاله و جماله وی می‌باشد که با اذعان به ناتوانی و ضعف نوع بشر و دیگر مخلوقاتِ عالم در قیاسِ با او همراه بوده و بیانگر این واقعیت است که: «کلیۀ کائنات از زمین و آسمان و دریا و کوهساران تا خورشید و ماه و ستارگان و سحابیها و کهکشانها و دیگر موجوداتِ عالم در برابرِ عظمتِ بی‌مثالش یا احساسِ کوچکی و حقارت می‌کنند، یا خود را نیازمندِ ذات لایزال روزی رسانش می‌دانند. به ویژه انسان که همواره از وجود توانایش یاری می‌طلبد که نظر عنایت خود را نسبت به فرزندان آدم حتی آنی قطع نکند و به ضعف جسمانی و ظرافت پوست و شکنندگی استخوانهایش ترحم فرماید. و او را از شرِ اغوایِ شیطان و نفسِ امّاره برهاند، و به فضلش با ایشان رفتار کند، نه با عدلش. و دیگر مباحث بنیادی که دربارۀ ارتباط متقابلِ خدا و بندگانش در این بخش مورد بررسی قرار گرفته است.
ب – سایر مطالب مجموعۀ حاضر که به سه بخش تقسیم شده و به ترتیب شامل این موضوعات است:
1- متنِ عربی دعای کمیل برگرفته از کلیّاتِ مفاتیح الجنان تألیفِ محدثِ خبیر
2- قسمت برگردانِ فارسی دعاست به صورت نثر، که در فراهم کردن آن کوشش شده تا رعایتِ روانی و سادگی در آن بشود و حتی‌الامکان ترجمه‌ای تحت اللفظی نباشد، تا برای خواننده مشکلاتی نظیر تعقیدات لفظی و معنوی را به هنگام مطالعه پیش نیاورد یا حتی‌الامکان اصل فصاحت در آن اعمال شود.
3- بخشِ دیگر که اختصاص به ترجمة منظومِ فارسی دعا دارد، با توجه به این که در ایجادِ سخنِ منظوم دستِ شاعر در کاربرد واژگان و اصطلاحات لازم چونان دستِ نویسنده باز نیست – به ویژه هنگامِ سرایش در قالبهایِ سنتی شعر فارسی - از آن جا که رعایت موازین وزن و قافیه،