صفحات کتاب

کنگره

دیویی

کتابشناسی ملی

شابک

سال نشر

<h2>معرفی کتاب واکاوی فقهی حقوقی تجدید اجرای کیفر سالب حیات</h2>
در نظام کیفری اسلام، مجازات برخی اعمال مانند زنای محصنه، قتل عمد و محاربه، سلب حیات است که پس از احراز قطعی جرم به&zwnj;وسیلۀ ادلۀ مورد تأیید شارع، به دستور حاکم شرع و قاضی اجرا می&zwnj;گردد. گرچه در نگاه ابتدایی، این مجازات سبب از بین رفتن یک نفر می&zwnj;شود، ولی با دقت درمی&zwnj;یابیم که این مجازات، موجب خودداری دیگران از ارتکاب جرم شده و در نتیجه، حیات انسان حفظ می&zwnj;شود. به همین دلیل، قرآن&zwnj;کریم از قصاص، به مایه&zwnj;ی حیات بشر تعبیر نموده است.&nbsp;
&nbsp;گاهی پس از اقدام به شروع اجرای مجازات سلب حیات، مانند سنگسار، مجرم فرار می&zwnj;کند و گاهی پس از اتمام اجرای اعدام و تأیید مرگ توسط پزشک، مشخص می&zwnj;شود که فرد محکوم به اعدام، هم&zwnj;چنان زنده است. در این دو حالت، اگر عدم تحقق سلب حیات، معلول سهل&zwnj;انگاری یا تعمّد مجری آن باشد، به دلیل عدم اجرای حکم، مجازات می&zwnj;بایست دوباره انجام &zwnj;شود.&nbsp;
کتاب سالب حیات در پی پاسخ به این سؤال است که اگر فرد محکوم به مرگ، پس از اجرای مجازات و تأیید مرگ، بدون سهل&zwnj;انگاری و تعمّد در کیفیت اجرا، زنده بماند یا زنده شود، وضعیت مجازات او چگونه است؟&nbsp;
<h2>گزیده کتاب واکاوی فقهی حقوقی تجدید اجرای کیفر سالب حیات</h2>
ادله مشروعیت قصاص مجدد
بسیاری از علما بر این باورند&nbsp; که اگر قاتل را به گمان اینکه فوت کرده، رها کنند و سپس او خود را مداوا کند، ولیّ &zwnj;دم می&zwnj;تواند دومرتبه تقاضای اجرای قصاص کند.&nbsp;
شیخ طوسی در این باره می&zwnj;فرمایند: اگر حاکم، قاتل را به اولیاء مقتول برای قصاص تحویل دهد و ولی به او یک یا چند ضربه وارد کند و به گمان فوت او را رها کند، اما رمقی داشته و درمان و خوب شود و ولی درخواست قصاص دهد، چنین حقی را دارد.&nbsp;
علامۀ حلی نیز می&zwnj;فرمایند: &laquo;اگر پس از قصاص نفس زنده بماند و درمان شود، در صورتی که ولی به شیوۀ ممنوع، قصاص را انجام داده، در ابتدا قاتل از او قصاص عضو می&zwnj;کند و الّا ولی می&zwnj;تواند بدون قصاص عضو او را بکشد&raquo;.&nbsp;&nbsp;
محقق اردبیلی پس از ذکر کلام علامۀ حلی می&zwnj;فرمایند: &laquo;در مرسلۀ ابان آمده است ولیّ دم می&zwnj;تواند او را دوباره بکشد، البته پس از اینکه او از ولیّ دم بابت جراحت&zwnj;های وارده قصاص عضو کند. اصحاب به این روایت عمل کرده&zwnj;اند، ولی چون ضعف سندی دارد، مصنّف و محقّق به آن عمل نکرده&zwnj;اند و معتقدند اگر مجری قصاص به گونۀ مجاز، قصاص نفس انجام داده، مثلاً با شمشیر ضربه&zwnj;ای به گردن او زده و به گمان اینکه فوت کرده، او را رها نموده، ولی نمرده بود، در این صورت می&zwnj;تواند او را بدون قصاص عضو، قصاص نفس کند و ضمانتی نیز ندارد، زیرا حق کشتن قاتل را داشته و از آنجا که در قصاص نخست، این امر حاصل نشده، دومرتبه اقدام می&zwnj;کند و نیز، زیرا عمل او جایز بوده، لذا قصاص و ضمانتی را در پی ندارد؛ اما اگر به گونۀ غیر مجاز قصاص کرده، مثلاً با غیر شمشیر یا به غیر گردن ضربه زده باشد، باید ابتدا قصاص عضو شود، زیرا این عمل، از مصادیق کارهایی است که قصاص دارد. البته، اگر ضربه&zwnj;ای که زده، قصاص&zwnj;پذیر نیست و موجب دیه می&zwnj;شود، باید دیه بدهد و سپس می&zwnj;تواند او را بکشد&raquo;.&nbsp;
شهید ثانی، پس از ذکر روایت ابان می&zwnj;فرمایند: گرچه شیخ طوسی و پیروانش به این حدیث عمل کرده&zwnj;اند، ولی روایت به واسطۀ مرسله بودن و افراد واقع در سند آن، ضعیف می&zwnj;باشد و لذا مصنف تفصیل داده به اینکه اگر به وسیلۀ چیزی که قصاص با آن جایز نیست، مانند عصا ضربه زده است، ولیّ دم تا زمانی که جانی قصاص عضو کند یا دیه بگیرد، حقّ قصاص نفس ندارد؛ اما اگر با ابزاری که ضربه با آن جایز است، او را زده، ولیّ دم بدون اینکه نسبت به جراحات وارده ضامن باشد، می&zwnj;تواند او را بکشد، زیرا ولیّ دم استحقاق خارج کردن روح از بدن قاتل را داشته و آسیب&zwnj;هایی که وارد کرده، مباح بوده و امر مباح، ضمانتی را در پی ندارد. امکان دارد روایت را بر این حمل کنیم که برادر مقتول او را به صورتی که جایز نبوده، قصاص کرده، بدین جهت حضرت بحث قصاص عضو را بیان کرده&zwnj;اند.&nbsp;
مرحوم طباطبایی می&zwnj;فرمایند: &laquo;شیخ و پیروانش به روایت ابان عمل کرده&zwnj;اند، ولی متأخرین این دیدگاه را نمی&zwnj;پسندند و می&zwnj;گویند ابان بن عثمان، به&zwnj;واسطۀ ناووسی بودنش ضعف اعتقادی دارد... و لذا میان اینکه ضربۀ او جایز بوده یا خیر، تفصیل می&zwnj;دهند و معتقدند اگر ضربه&zwnj;اش در قصاص نخست جایز نبوده، جانی می&zwnj;تواند ولی را قصاص عضو کند و سپس خودش را برای اجرای قصاص نفس تحویل دهد یا اینکه همدیگر را رها کنند. این تفصیل، نیکو است و می&zwnj;توان روایت را بر آن حمل کرد، زیرا روایت صراحتی در اطلاق ندارد، بلکه در فرض دوم ظهور دارد... ابان به نظر ما، موثّق یا قوی و از اصحاب اجماع می&zwnj;باشد. بدین جهت، از دیدگاه برخی مرسله بودن حدیث، ضرری ندارد، علاوه بر اینکه این روایت در من لا یحضره الفقیه به طریق صحیح و بدون ارسال نقل شده است&raquo;.&nbsp;&nbsp;
در استفتائی از آیت اللّه فاضل لنکرانی آمده است: چنانچه کسی محکوم به قصاص باشد و به عنوان قصاص نفس حلق&zwnj;آویز شود و پزشک متخصص گواهی دهد که فوت کرده و در سردخانه به هوش بیاید و زنده شود، حکم قصاص به قوت خود باقی است یا ساقط است؟&nbsp;
آیت اللّه فاضل لنکرانی فرموده&zwnj;اند: &laquo;در فرض سؤال، حکم قصاص به قوّت خود باقی است&raquo;.&nbsp;
شبیه همین سؤال از آیت اللّه مکارم شیرازی و آیت اللّه موسوی اردبیلی شده است.&nbsp;
آیت اللّه مکارم نیز فرموده&zwnj;اند: &laquo;حکم قصاص به قوّت خود باقی است&raquo;.&nbsp; آیت اللّه سید عبدالکریم موسوی اردبیلی نیز معتقدند: &laquo;در مورد قصاص نفس، منصوص است که اگر اولیاء بخواهند مجرم مورد قصاص را بکشند، باید نظیر جرحی که قبلاً به او وارد ساخته&zwnj;اند، متحمل شوند، سپس قصاص نمایند&raquo;.&nbsp;&nbsp;
برای این مدعا در کتب فقهی به ادله&zwnj;ای استناد شده، که در ادامه بیان می&zwnj;شوند.&nbsp;

واکاوی فقهی حقوقی تجدید اجرای کیفر سالب حیات

محمد امامی

محمد عربشاهی

علی نصرتی

رضا دانشورثانی

<h2>معرفی و تاریخچه انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی</h2>

انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی جزو ناشران دانشگاهی است که در زمینه چاپ و نشر کتاب های مذهبی، فلسی و... فعالیت دارد و از ناشران شناخته شده و پرتیراژ کشور است که از زیرمجموعه های دانشگاه علوم اسلامی رضوی است که در شهر مشهد واقع شده است.

&nbsp;

<h2>موضوعات و حوزه فعالیت نشر دانشگاه علوم اسلامی رضوی</h2>

زمینه و حوزه اصلی فعالیت نشر دانشگاه علوم اسلامی رضوی پیرامون موضوعات فلسفی، مذهبی، تربیت و معارف اسلامی، فقه و حقوق، علوم و معارف قرآن و حدیث و موضوعاتی از این دست است.

&nbsp;

<h2>کتاب های انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی</h2>

از مهمترین و معروف ترین کتاب های انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی می توان به: &laquo;یاران علمی امام رضا (ع)&raquo;، &laquo;اخلاق حرفه ای آموزش&raquo;، &laquo;آشنایی با اصول علم رجال&raquo;، &laquo;مکاتب فقهی&raquo;، &laquo;زیبا شناسی قرآن از نگاه بدیع&raquo; و... اشاره کرد.

&nbsp;

<h2>اطلاعات تماس نشر دانشگاه علوم اسلامی رضوی</h2>

برای برقراری ارتباط با نشر دانشگاه علوم اسلامی رضوی می توانید از طریق درگاه های زیر اقدام کنید: 
مدیر مسئول: محمدباقر فرزانه 
شماره تلفن: 05132218990 - 05132257079 
تلفن مرکز پخش: 05132236817 
فکس: 05132236817 
کد پستی: 9134843333 
صندوق پستی: 91735-1193 
آدرس: استان خراسان رضوی &ndash; مشهد - حرم مطهر، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، فلکه حضرت رضا (ع)

کتابخوان و فروشگاه کتاب

نظرات کاربران و نقد و بررسی واکاوی فقهی حقوقی تجدید اجرای کیفر سالب حیات