صفحات کتاب

کنگره

دیویی

کتابشناسی ملی

شابک

سال نشر

تأملی بر تاریخ و تاریخ نگاری نظامی در عصر اسلامی نوشته دکتر اصغر قائدان کتابی درباره تاریخ نگاری نظامی در دوره اسلامی است. ثبت و ضبط تاریخ جنگ ها از دیرباز دغدغه مهم پادشاهان و مورخان بوده است تا با توصیف دقیق حوادث بتوانند افتخارات خود را جاودانه کنند و یا حق را به جانب خود بگردانند.<br/><br/>مورخان بزرگ جنگ در دولت های مختلف همواره جایگاهی برجسته داشته و مورد توجه دولتمردان بوده اند. نخستین دسته از آنان در میان یونانیان و سپس رومیان ظهور یافتند و تاریخ نظامی و جنگ در این دولت ها و امپراطوری ها را به شیوه ای تخصصی به تصویر کشیدند. کسانی چون هرودوت، گزنفون، توسیدید، آمین مارسلینوس و ... نخستین مورخان جنگ به گونه ای حرفه ای زوایای جنگ های خارجی این دولت ها با شاهنشاهی هخامنشی و ساسانی و نیز جنگهای داخلی بین آتن و اسپارت را توصیف و تشریح ساختند. دو جنگ از آن جنگ ها بین دولت ایران و روم نیز در قرآن کریم در سوره روم بدان اشاره شده است.<br/><br/>با بعثت رسول خدا (ص) جنگ های آن عصر ماهیت دینی یافت و جهاد در راه خدا برای حفظ کیان اعتقادی و دین از وظایف شرعی قلمداد گردید. بدیهی است ثبت و ضبط این وقایع نیز یکی از وظایف مهم تلقی شد و با گسترش فتوحات در عصر خلفای راشدین و سپس عصر اموی و عباسی مورخان و محدثان بی شماری در ضمن ارائه گزارش های تاریخی به ثبت و ضبط این جنگهای عصر رسول خدا (ص) و فتوح در عصر خلفا پرداخته و آنها را بدقت و جامع توصیف و گزارش کردند. اندک اندک مورخان نظامی نیز ظهور یافتند که هر یک در عرصه های تخصصی و فنی به نگارش آثار خود پرداختند و مبدع شکلی جدید از تاریخ نگاری یعنی «تاریخ نگاری نظامی» گردیدند.<br/>درباره کتاب تاملی بر تاریخ و تاریخ نگاری نظامی در عصر اسلامی<br/><br/>در پژوهش حاضر به لحاظ اهمیت این نوع تاریخ نگاری و آثار برجای مانده از آن، مباحث در دو بخش تاریخ نگاری نظامی و اندیشه های نظامی ارائه شده است. در بخش اول به علل و عوامل رویکرد مسلمانان به نگارش تاریخ جنگ و سپس انواع و اشکال تاریخ نگاری نظامی و تاثیر پذیری آن از گزارش ایام العرب در عصر جاهلی پرداخته و در بخش دوم اندیشه های اندیشمندان مسلمان در باب مباحث مربوط به جنگ و میدان نبرد که در نوع خود بی نظیر و بسیار قابل اعتناست تشریح و توصیف شده است.<br/><br/><br/>جملاتی از کتاب تاملی بر تاریخ و تاریخ نگاری نظامی در عصر اسلامی<br/><br/>قبل از ظهور اسلام در شبه جزیره عربستان، اعراب عصر جاهلیت عمدتاً به سبب نظام قبیله ای و نحوه معیشت خویش، ناچار از جنگ و درگیری بودند؛ اما این جنگ ها فی نفسه چیزی جز یک تنازع و درگیری محدود نبود، مگر آن جنگ هایی که بین روم و ایران رخ می داد و اعراب سرحدات مرزی حیره و غسان به عنوان مزدوران امپراتوری روم و شاهنشاهی ساسانیان در آن ها وارد می شدند.<br/><br/>پس ازآنکه اسلام در مکه ظهور یافت و پیامبر (ص) موفق به تشکیل دولت در مدینه شد، برای مقابله با مشرکان و دشمنان حکومت دینی خود، از سوی خداوند مأمور به جنگ با آنان گردید. از این هنگام، پیامبر (ص) درگیری خود را با مشرکان در دو نوع غزوه و سریه آغاز کرد و به جای جنگ های نامنظم که در عصر جاهلیت وجود داشت به جنگ های منظم روی آورد.<br/><br/>ابعاد جنگ ها در این دوران گسترش یافت و پس از دوران ایشان به خارج از مرزها کشیده شد. مسلمانان به مصاف با دو امپراتوری قدرتمند روم و ایران رفتند و در جنگ های خود موفق شدند پیروزی های چشم گیری به دست آورند و حتی شاهنشاهی ایران را مضمحل و بسیاری از بخش های تحت سلطه رومیان را نیز به قلمرو خود بیفزایند. در این هنگام جنگ ها از صحرا به شهرها و سپس از خشکی به جنگ های دریایی منتقل شد و در این بستر نیز تاکتیک ها، تجهیزات، تسلیحات و هنر جنگ متحول گردید. لذا نظر و توجه بسیاری به سوی ثبت تحولات جنگی و در حقیقت تاریخ نگاری جنگ معطوف شد.<br/><br/>اهمیت جنگ و تقدس جهاد در کنار رسول خدا (ص) و پس از او آغاز عصر فتوح و توسعه سرزمینی، به ویژه در عصر خلافت خلفای راشدین و اموی، بسیاری از مورخان را بر آن داشت تا بخش عمده ای از تلاش های خود را به ثبت وقایع جنگ ها و درگیری ها اختصاص دهند. آنان به طور تخصصی تاریخ نگاری جنگ را حرفه خود قرار داده و آثار بسیار برجسته و تخصصی در این زمینه از خود برجا گذاردند. این عده معمولاً از مورخان و نیز بعضاً اندیشمندان نظامی بوده اند که خود در برخی مواقع عملاً در میدان های جنگ حاضرشده و در مقام فرماندهی و ادارهٔ جنگ از نزدیک شاهد جنگ ها بوده و به ثبت مشاهدات و دیده های خود پرداخته اند.

تاملی بر تاریخ و تاریخ نگاری نظامی در عصر اسلامی

اصغر قائدان

<h2>معرفی و تاریخچه انتشارات صریر</h2>

<p><strong>انتشارات صریر </strong>وابسته به بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش&zwnj;های دفاع مقدس که فعالیت خود را از سال 1385 آغاز کرده است ارتباط تنگاتنگی با ناشران دفاع مقدس دارد. یکی از مهم ترین کارهایی که نشر صریر با توجه به منویات مقام مظم رهبری انجام داد، انتشار مجموعه 20 جلدی &quot;قطعه ای از آسمان&quot; است که به معرفی مناطق عملیاتی جنوب می پردازد. در این مجموعه مناطقی چون دهلاویه، جزیره مینو، شلمچه و ... معرفی شده اند.</p>

<h2>موضوعات و حوزه فعالیت نشر صریر</h2>

<p>انتشارات صریر بیشتر در زمینه کتاب های انقلاب و دفاع مقدس فعالیت دارد. مهمترین نویسندگانی که این ناشر کتاب های آنها را منتشر کرده است، به این شرح اند: حمید حسام، محمد طاهری، پریسا محسن پور، محمدجواد اسلامی، حسین نیری، اعظم شریف.</p>

<h2>کتاب های انتشارات صریر</h2>

<p>از مهمترین و معروف ترین کتاب های انتشارات صریر می توان به: &laquo;آب هرگز نمی&zwnj;میرد&raquo;،&laquo;آخرین امدادگر&raquo;، &laquo;از فاو تا اوپسالا&raquo;،&laquo;چهره فراموش نشدنی جبهه مقاومت&raquo;، &laquo;حس پروانگی&raquo; اشاره کرد.</p>

<h2>اطلاعات تماس نشر صریر</h2>

<p>برای برقراری ارتباط با نشر صریر می توانید از طریق درگاه های زیر اقدام کنید:<br />
تلفن تماس : 021 - 88735106<br />
ایمیل:&nbsp; sarirbook@gmail.com</p>

<p>کد پستی: 1493674181</p>

<p>آدرس: تهران- خ. بهشتی، خ. سرافراز، ک. شهید حق&zwnj;پرست، پ. ۱۸، ط. چهارم.</p>

<p>مدیر مسئول: علی موحد</p>

<p>&nbsp;</p>


کتابخوان و فروشگاه کتاب

نظرات کاربران و نقد و بررسی تاملی بر تاریخ و تاریخ نگاری نظامی در عصر اسلامی