این اثر با درک نیاز مهم عمومی ساختن آثار شهید مطهری و پاسخ گفتن به آن (درحدّ خود)، تهیه و تدوین شده است. یکی از ویژگی های بحث ها و نوشته های ایشان بسامد بالا و کاربرد بسیار روایات و سخنان مأثور ائمه در آن هاست. در واقع اگرچه در میان مجموعه آثار استاد مطهری کتابی مستقل در شرح و تفسیر احادیث معصومین دیده نمی شود، اما بی تردید در بسیاری از موارد گفته ها و نوشته های آن بزرگوار ناظر به یک یا چند روایت خاص بوده است.
از این رو، به نظر رسید که از مجموع روایاتی که به طور مستقل و یا به مناسبت در کلام استاد شهید مورد توجه و توضیح قرار گرفته، چهل روایت اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی همراه با مطالب مربوط به آن ها که طبیعتاً در مجموعه آثار پراکنده بود ـ گردآوری، تلخیص و تدوین شود و با اندک تصرفی در تغییر زبان از گفتاری به نوشتاری، به شکل مطلوب، به خوانندگان تقدیم گردد. افزون بر این کار، مواردی شامل آدرس آیات و روایات و نقل قول ها (در پاورقی ها)، و توضیح بعض اصطلاحات و شناخت اعلام و اشخاص و ذکر بعض نمونه ها و شواهد (در پی نوشت ها)، نیز بر اصل مطالب افزوده شده که به سهم خود مفید و خواندنی ست.
تنوع عناوین، گوناگونی موضوعات، سطح مختلف مطالب و به روز و مبتلا به بودن احادیث و مضامین آمده در آن ها، و اینکه هرکس با هر سلیقه و سطح معلومات می تواند لااقل از چند موضوع کتاب استفاده نماید و در آن موضوع اطلاعاتی جامع و عمیق و مستند به دست آورد، از ویژگی های این کتاب است.
کتاب حاضر در سه بخش اعتقادی، اخلاق و اجتماعی کتاب، از موضوعاتی در باب رابطۀ انسان با خدا و فریضۀ امر به معروف و نهی از منکر و جهاد و بدعت و توبه گرفته تا تقوا و طریق عبودیت و کار و فال بد زدن و آیین دوستی و انتظار و زهد و سفر و شهادت و هجرت و... یافت می شود. ..