درسهای اسفار (جلد سوم)

معرفی کتاب درس‌های اسفار (جلد سوم)

درس‌های اسفار (دوره شش جلدی)، صورت مکتوب مجموعه درس‌های کتاب اسفار ملاصدرا که توسط فیلسوف معاصر، مرتضی مطهری (1298-1358ش)، در سال‌های 1354-1357ش است که برای جمعی از فاضلان حوزه علمیه قم‏ بیان کرده است. استاد شهید در این درس‌ها قسمتی از مبحث «قوه و فعل» کتاب اسفار را تدریس نموده‌اند و علت انتخاب این مبحث، مطرح بودن برخی اندیشه‌های مارکسیستی در ارتباط با مسئله حرکت در آن دوره بوده است. این کتاب از یک سو غنای فلسفه اسلامی را نمایان می کند و از سوی دیگر دقت نظر و تسلط آن استاد شهید را بر مسائل فلسفی آشکار می‌سازد و همانند سایر آثار استاد از بیانی روشن و روان برخوردار است. این مجموعه شامل شش مجلد می‌باشد.

کتاب درس های اسفار (جلد سوم) شامل بیست جلسه از درس‌های مذکور است که هشت فصل از مبحث قوه و فعل اسفار را در بر می‌گیرد. همچون مباحث قبلی، روش تدریس استاد این گونه بوده است که ابتدا مطلب را با توجه به مسائل مربوط به آن و تطبیق و مقایسه آراء مختلف بیان می‌کرده‌اند و آنگاه متن اسفار را می‌خوانده‌اند و در ضمن متن‌خوانی توضیحات لازم و گاه نکات بدیع و جدیدی را بیان می‌نموده‌اند.

گزیده کتاب درس‌های اسفار (جلد سوم)

آن ها که به معاد روحانی قائلند، می‌گویند انسان باقی است به بقای روحش و در آن جهان اصلا از جسم به هیچ نحو خبری نیست. مرحوم آخوند می‌گوید نمی‌تواند چنین چیزی باشد، زیرا این به معنای این است که اصلاً بدن و جسم در ماهیت انسان دخالت نداشته باشد و مثل «ضم الحجر فی جنب الانسان» باشد. همان‌طور که ماده باید به نحوی با صورت همراه باشد، جسم هم باید به نحوی همراه با روح باشد. روح، صورت بلاماده نیست، بلکه صورت مع‌الماده است، اما هیچ بدنی به نحو خصوص حتی آخرین بدن فرد اعتبار ندارد... پس بدن در واقعیت انسان دخالت دارد و دخالت ندارد. دخالت دارد به نحو عموم. «بدنٌ مّا»یی باید در کار باشد که رابطه آن «بدنٌ مّا» با روح باید رابطه ماده و صورت باشد. بدن در واقعیت انسان دخالت ندارد به این معنا که یک بدن خاص بما هو خاص مثل بدن دوره کودکی، بدن دوره جوانی، بدن دوره پیری، هیچ کدام دخالت ندارد. البته این گوشه‌ای از مطلب است.