دانش حدیث

معرفی کتاب دانش حدیث

کتاب دانش حدیث بخشی از متون آموزشی علوم حدیث در دوره‌های کوتاه‌مدت است که مدرسان دانشگاه قرآن و حدیث آن را بارها تدریس کرده‌اند. کاربردی بودن و اختصار متن، دو ویژگی مهم این مجموعه است که جویندکان حدیث را با منابع مهم حدیث آشنا می‌کند و آنان را با سرچشمه احادیث ناب اهل‌بیت (ع) آشنا می‌سازد.

بسیاری چیزها مانند خورشیدند، چنان روشن و پیدا و اثرگذارند که تا هستند، کمتر کسی به آن توجه می‌کند. در فرهنگ اصیل و کهن اسلام قرآن و حدیث چنین هستند. این دو همراه همیشگی یکدیگر و همزاد تمدن اصیل ایرانی اسلامی‌اند. هر دو نیز نقش پر رنگی در هویت بخشیدن به اندیشه‌ها و نگرش‌های ما دارند. این نقش را می‌توان از دو دیدگاه تاریخی و تمدنی بررسی کرد. دیدگاه تاریخی تاثیر حدیث را بر علوم اسلامی و دیدگاه تمدنی بهره‌گیری از آن را در علوم انسانی بررسی می‌کند.

«دانش حدیث، مادر بسیاری از علوم اسلامی و یا همه‌ی آن‌هاست.» این جمله از سخنان مقام معظم رهبری است و به آسانی می‌توان این تاثیر را در همه‌ی شاخه‌های علوم اسلامی نشان داد. در این میان علومی مانند تفسیر قرآن، کلام و عقاید، فقه، ویژه مسلمانان بوده و در بارور کردن و شکوفایی علومی مانند تاریخ و عرفان نیز، اسلام و پیروانش نقش بسزایی داشته‌اند. قرآن با طراحی و شکل‌دهی عقاید مسلمانان و برقراری ستون‌های آن مانند توحید و عدل نگاه انسان را به هستی دگرگون کرد.

گزیده کتاب دانش حدیث

اگر حدیث نبود فقیهان ناگزیر بودند که به رأی و حدس خود عمل کنند و در این صورت پیروی و تقلید از آنان لازم نبود و اساساً معلوم نبود که ما به کجا می‌رفتیم و به کدام مقصد می‌رسیدیم؛ اما اکنون که حدیث، پاسخ پیشوایان به پرسش‌های مشابه پرسش‌های امروز را به ما رسانده است، چگونگی و شروط وضو و نماز و روزه و حج و جهاد و خمس و زکات و امر به معروف و نهی از منکر و هزاران حکم جزئی و کلی اعمال دیگر خود را از حدیث برمی گیریم و با خیالی آسوده و دلی مطمئن به حکم برخاسته از درون رهنمودهای گفتاری و کرداری پیشوایان معصوم عمل می‌کنیم و در واقع زندگی خود را براساس این آموزه‌های فقهی بنا می‌کنیم.

حدیث و فقه چنان به هم پیوسته و در هم تنیده‌اند که بیشتر جوامع روایی، یعنی کتاب‌های حدیثی دائرة‌المعارف‌گونه به وسیله فقیهان و برای رفع نیاز شریعت نوشته شده است.