نقش نهادهای مالی و پولی بین المللی در توسعه سرمایه گذاری خارجی
کتاب توسعه سرمایه گذاری خارجی (نقش نهادهای مالی و پولی بین المللی در توسعه سرمایه گذاری خارجی) نوشتهی امیرعلی جعفرنژاد،
موضوعاتی مانند نقش صندوق بینالمللی پول، نقش بانک جهانی در توسعه حقوق
سرمایهگذاری خارجی، اهداف و وظایف سازمان جهانی، شیوههای افزایش مشارکت
کشورها و... را مورد بررسی قرار میدهد.
سرمایهگذاری خارجی، بیتردید از جمله عوامل مهم در توسعه اقتصادی
کشورها به شمار میرود. در این راستا رفتار کشورهای میزبان در جذب
سرمایهگذاری خارجی نقش بسیار مهمی دارد.
دیدگاه کشورهای وارد کننده سرمایه خصوصا کشورهای در حال توسعه، در این خصوص همواره یکسان نبوده و فراز و نشیبهایی را پشت سر گذاشته است. این کشورها ابتدا با دیدگاه کشورهای توسعهیافته به مخالفت برخاستند، اما امروزه به منظور جذب سرمایههای خارجی بیشتر، حداقل در عمل تا حدودی در جهت تأمین نظرات کشورهای صادر کننده سرمایه پیش رفتهاند.
با وجود این، هنوز در سطح بینالمللی مقررات یکسانی در خصوص رفتار با سرمایهگذاری خارجی وجود ندارد.
به لحاظ نظری، همه اقتصاددانان سرمایه را به عنوان نیرو محرکه رشد و توسعه اقتصادی جوامع تلقی میکنند و همه مدلها و الگویهای توسعه اقتصادی را بر پایه همین اندیشه طراحی مینمایند.
استفاده از امکانات سرمایهگذاری داخلی و خارجی از طریق بکارگیری مطلوب
منابع تولید از مهمترین عوامل رسیدن به پیشرفت اقتصادی جوامع محسوب
میشود. بنابراین تأمین مالی جهت تشکیل سرمایه داخلی از راههای مختلف
همچون استفاده از پسانداز داخلی، بدهی خارجی و جذب سرمایه خارجی
امکانپذیر است.
در کنار این رشد پرشتاب، سرمایهگذاری خارجی و عوامل اصلی آن یعنی
شرکتهای چند ملیتی، تأثیر زیادی بر اقتصاد کشورهای جهان اعم از توسعه
یافته و در حال توسعه دارند. از طرف دیگر، با ورود سرمایهگذاریهای
خارجی، درگیری آنها در اقتصاد داخلی و حتی امور سیاسی کشور میزبان اجتناب ناپذیر است.
سرمایهگذاری مستقیم خارجی یکی از اصلیترین پدیدههای «جهانی شدن» است. امروزه اقتصاددانان و دولتها نسبت به اهمیت حیاتی سرمایهگذاری خارجی هم عقیده هستند. به عقیدهی آنها این موضوع نیرویی برای ایجاد طیف وسیعی از تغییر و تحولات اقتصادی به ویژه در کشورهای در حال توسعه به شمار میآید.
برای ارائه تصویری شفاف از چگونگی عملکرد عینی و نقش صندوق بینالمللی
پول و بانک جهانی، لازم است که نمونههای واقعی از کشورهایی که از
همکاریهای مالی این موسسات برخوردار شدهاند، مورد بررسی قرار گیرد. یکی
از این موارد، مجارستان است که در سال 1982 عضو هر دو موسسه شده و تاکنون چندین توافقنامه اخذ وام و اعتبار را به امضا رسانیده است. این مثالها برای ترسیم نوع پروژههایی است که بانک جهانی تامین مالی مینماید.
این پروژهها، در ارتباط با توسعه عمومی اقتصادی مجارستان میباشد. اما
دخالتهای صندوق بینالمللی پول به شرح فوق قراینی را به دست میدهد که بر طبق نظر برخی از تحلیلگران، اقدامات صندوق موفقیتآمیز نبوده است.
اینها و سایر دخالتهای صندوق بینالمللی پول، شدیدا توسط کارشناسان مورد انتقاد قرار گرفته است. این کارشناسان، اظهار میدارند که صندوق بینالمللی پول مرتبا مرتکب اشتباه میشود.
منتقدان معتقدند که صندوق بینالمللی پول از پیشبینی و اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از وقوع بحرانهای مالی خودداری میورزد و تنها وقتی شروع به مداخله میکند که مشکلات شروع شدهاند.
اتخاذ این قبیل تصمیمات اقتصادی، تنها مشکلات عجین شده با عملکرد
دو موسسه صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی نمیباشند، بلکه آنها به طور گسترده برای چندین مورد دیگر نیز مورد انتقاد قرار گرفتهاند.