رنج از دیدگاه بودا در جاتکه، با نگاه به مثنوی

معرفی کتاب رنج از دیدگاه بودا در جاتکه، با نگاه به مثنوی

این کتاب بیان می‌کند که رنج در مرکزیّت تمامی داستان‌های جاتکه قرار دارد. بر اساس همین داستان‌ها، رنج جزء ارکان اساسی جهان و انسان است که می‌بایست ضمن شناخت علت آن، از طریق راه‌های شریف هشتگانه آن‌را پشت‌سر گذاشت و به رهایی رسید. در منظر مولانا در مثنوی نیز رنج به اشکال مختلف تشریح شده و امری درونی است که عامل رسیدن به اهدافی متعالی خواهد بود که برای هدایت انسان بسیار مهم و ضروری است. مولانا در مثنوی برخلاف جاتکه که جهل و نادانی را عامل اصلی و کلیدی رنج می‌داند، جدایی از عالم معنا را دلیل اصلی درد و رنج بشری معرفی می‌کند. لذا علی‌رغم شرایط متناسب برای تأثیرپذیری مولانا از اندیشه بودا، دیدگاهی متفاوت از رنج و عوامل و اهداف آن وجود دارد. البته شباهت‌های موجود در این دو دیدگاه غیر قابل انکار است.

گزیده کتاب رنج از دیدگاه بودا در جاتکه، با نگاه به مثنوی

او با حرف همسرش با خود اندیشید: در این موقع سال از کجا می‌توانم انبه پیدا کنم؟ درخت انبه‌ای در باغ شاه وجود دارد که در همهٔ فصول انبه دارد. پس با خود اندیشید به باغ شاه می‌روم و یک انبه رسیده برای او می‌چینم تا هوس او را فرو بنشانم. او به باغ شاه رفت از درخت انبه بالا رفت و از شاخه‌ای به شاخهٔ دیگر می‌پرید و به دنبال میوه می‌گشت تا آن‌را یافت؛ روز در حال به پایان رسیدن بود.

با خود اندیشید: اگر اکنون از درخت پایین بیایم گمان می‌کنند که من دزدم صبر می‌کنم تا هوا تاریک شود سپس پایین می‌روم؛ از شاخه‌ای بالا رفت تا موقع تاریکی از آنجا برود. در همین هنگام شاه بنارس با دین‌یار خود در حال آموزش متن‌های مقدّس بود به باغ آمد و زیر درخت انبه نشست و دین‌یار فروتر از او نشست؛ در همین حالت درسی به شاه داد. بودی‌ستوه نیز بالای سر هر دو نشسته بود و می‌اندیشید چقدر این شاه ضعیف است؛ او از کسی متن‌های مقدّس را یاد می‌گیرد که پایین‌تر از او نشسته است.