اقتصاد مردم بنیان اسلامی (جلد اول)
مبانی نظری و اسلامی
- الکترونیکی
- معرفی کتاب
- مشخصات کتاب
معرفی کتاب اقتصاد مردم بنیان اسلامی(جلد اول)
کتاب اقتصاد مردم بنیان اسلامی، اثر ابوالقاسم توحیدینیا؛ تلاشی علمی برای تبیین و بازتعریف نقش مردم در اقتصاد، فراتر از مفهوم متداول «بخش خصوصی» است. این اثر در دو جلد تنظیم شده و بر آن است تا تصویری متمایز از نقشآفرینی مردم در نظام اقتصادی اسلامی ارائه دهد؛ نقشی که نهتنها در مقابل دولت قرار میگیرد، بلکه از تعریفهای کلاسیک و شناختهشده اقتصادهای سرمایهداری، سوسیالیستی و مختلط نیز فراتر میرود.
نویسندگان کتاب بر این باورند که اگرچه واژه «اقتصاد مردمی» مفهومی نوظهور به نظر میرسد، اما از نظر محتوایی، به یکی از قدیمیترین مباحث علم اقتصاد بازمیگردد: نقش مردم در نظام اقتصادی. این بحث از دیرباز محور اصلی اختلاف و تمایز میان مکاتب اقتصادی بوده و مفاهیمی چون آزادی، مالکیت، انگیزهها، اطلاعات و فرآیند تصمیمگیری را در بر میگیرد.
آنچه امروزه به این موضوع جلوهای جدید بخشیده، تلاش برخی اندیشمندان معاصر برای عبور از دوگانه سنتی «دولت – بخش خصوصی» است. آنان بر آناند تا نشان دهند که مردم میتوانند نقشی فراتر از قالب معمول بخش خصوصی ایفا کنند و بر این اساس، بنیان یک نظام اقتصادی متفاوت و مستقل از الگوهای مرسوم را پیریزی نمایند.
جلد اول این کتاب به مباحث نظری اختصاص دارد و با تأکید بر مبانی اسلامی، زمینههای مفهومی اقتصاد مردممحور را بررسی میکند. این جلد شامل هفت فصل است که هر یک به یکی از ابعاد نظری این حوزه میپردازد.
جلد دوم نیز با تمرکز بر مصادیق و مسائل کاربردی، به بررسی تجربهها و چالشهای اقتصاد ایران در چارچوب مردمبنیان اختصاص دارد.
اقتصاد مردمبنیان اسلامی تلاشی است در راستای نظریهپردازی نوین در علم اقتصاد، با هدف بازگشایی افقهایی جدید برای مشارکت واقعی و مؤثر مردم در عرصه اقتصاد، آنچنانکه با آرمانهای اسلامی و اقتضائات جامعه معاصر همخوان باشد.
گزیده کتاب اقتصاد مردم بنیان اسلامی(جلد اول)
2-1. جایگاه انفاق در جامعه ایمانی
قرآنکریم اصل کنشهای مالی جامعه ایمانی را بر پایه انفاق میداند. انفاق در لغت به معنای کم شدن و نابود شدن است و اصطلاحا به اعطای مال یا هر چیز دیگری در راه خدا اطلاق میشود که اعم از صدقات و تبرعات است (راغب اصفهانی، 1412 ق/ ابن منظور، 1414 ق). این کلمه در قرآنکریم هم در معنای لغوی و هم در معنای اصطلاحی استعمال شده و به دو بخش واجب و مستحب تقسیم میشود. خدای متعال در آیات مختلفی از قرآنکریم اصل کنش مالی انسان مؤمن را انفاق معرفی و او را به این موضوع ترغیب و تشویق میکند. باید دقت داشت انفاق دایر مدار سود مادی نیست که هر جا سود بیشتری عاید شخص شد، کنش مالی صورت گیرد، بلکه محوریت با قرب الهی است.
انسان مؤمنی کره در اجتماع مسلمانان دست به انفاق میزند، هدفی جز تحصیل رضایت الهی ندارد؛ هرچند در کنار این فعالیت اقتصادی، سودی مادی نیز نصیب او بشود. اگر بخواهیم معادل این نوع کنش مالی در اقتصاد امروزی را بیان کنیم، میتوانیم به اقتصاد بخش سوم اشاره کنیم. اقتصاد بخش سوم درحقیقت فعالیتهای اقتصادی عامالمنفعهای هستند که افراد در آن به صورت داوطلبانه کنشهای مالی غیرانتفاعی و خیرخواهانه انجام میدهند.. .