عروسک‌سازی هنری آمیخته با نقش و نگارهاست؛ هنری که حامل فرهنگ و باور سرزمین‌های گوناگون است. هر عروسک با طرح، شکل و بافت ویژه‌ای که دارد، بیانگر هویت و موقعیت منطقه‌ی جغرافیایی خود است. این سرمایه‌های با ارزش فرهنگی، گوشه‌های از یاد رفته‌ی پوشش، آداب و رسوم و فرهنگ سرزمین خاصی را به تصویر می‌کشند.امروزه عروسک‌های بومی در رقابت با محصولات جذاب و چشم‌نواز غیربومی، در معرض فراموشی قرار گرفته‌‍اند.

در پژوهش حاضر که حاصل جست‌وجوهای دلسوزانه و عمیق محقق است، لوازم و نحوه‌ی ساخت دقیق، جنسیت و پوشش عروسک‌های مناطق مختلف استان هرمزگان به شکلی تفصیلی معرفی شده است و تلاش شده تا این تفاوت‌ها و شباهت‌های عروسک‌های بومی این بخش از جنوب کشور، برای مخاطب برشمرده شود.

گزیده کتاب عروسک های بومی هرمزگان

زیورآلات عروسک‌ها

برخی از عروسک‌های بومی هرمزگان گردنبند و گوشواره دارند. زیورآلات به کار رفته در ساخت عروسک هر منطقه، نشان‌دهنده‌ی نوع زیورآلات رایج در آن منطقه است. برای مثال، گردنبند ماه و ستاره از زیورآلات رایج میان زنان هرمزگان بوده است که هم‌چنان در ساخت عروسک‌های بندرلنگه از آن استفاده می‌شود و همچون پارچه‌های به کار رفته در ساخت عروسک، بیان‌گر وضعیت مالی سازندگان و سبک زندگی مردم آن منطقه است.

در بسیاری از عروسک‌های منطقه‌ی هرمزگان، به تقلید از شیوه‌ی آرایش موی زنان این اقلیم از ماهک برای زینت جلوی پیشانی، بین فرق وسط گیسوان عروسک استفاده شده است.