مگر نه آن است که فاطمه (س) آیینه تمام‌نمای حسن الهی است و چون نور زهرا درخشید، آسمان‌ها و زمین همه از نور هستی درخشیدند؟ ما را که به تماشای آن نورالنور راهی نیست و قدمان به بلندای چارقد او که حجاب‌الله است، نمی‌رسد، پس بهتر است به ریشه‌های چادر او چنگ زنیم و چون دستمان به کنگره‌های کاخ وصل او نمی‌رسد، درب خانه خشتی او را دق‌الباب کنیم.

بانوی بزرگوارمان حضرت فاطمه زهرا (س)، سیده‌ی زنان جهان است و بی‌تردید شیوه‌ی حضور اجتماعی ایشان به عنوان دختر پیامبر خدا (ص)، همسر ولیّ خدا و مادر ائمه خدا، الگویی ماندگار برای تمام زنانی است که نقش‌های زنانه‌ی خود را مایه‌ی رشد و تعالی می‌دانند. کتاب اُمّاه با همین هدف نوشته شده است؛ اثری که در چهار فصل دخترانه، همسرانه، مادرانه و بی‌کرانه، حاصل ده سال پژوهش حمید سبحانی‌صدر را با نثری روشن و قابل‌فهم پیش روی مخاطب می‌گذارد. اُماه تلاشی است برای ترسیم سبک زندگی اجتماعیِ جامع حضرت فاطمه زهرا(س) و ارائه‌ی تصویری کاربردی از سیره‌ی آن بانوی آسمانی. نویسنده کوشیده است تا با رجوع به جزئیات زندگی سرور زنان عالم، نمونه‌هایی عینی، مختصر و قابل الگوبرداری از رفتار و سیره‌ی اجتماعی ایشان ارائه کند.

کتاب به چهار بخش مهم از زندگی اجتماعی حضرت زهرا (س) می‌پردازد:

دخترانه؛ روابط دخترانه حضرت زهرا (س) با والدینش، و مجموعه ای از آنچه در دوران پیش از ازدواج بر ایشان گذشته است.
همسرانه؛ گزارشی ملموس و کمی متفاوت از زندگی مشترک آن بانو با همسر بزرگوارش امیرمؤمنان (ع).
مادرانه؛ مجموعه‌ای از سیره حضرت مادر (س) در رفتار با فرزندانش و تکاپوی ایشان در مسیر تربیت.
بی‌کرانه؛ در این فصل نمونه‌های متعددی از حضور حضرت فاطمه زهرا (س) در جامعه ارائه شده است؛ از تلاش‌های اقتصادی و مجاهدت‌های سیاسی گرفته تا خدمت‌رسانی در جبهه‌های نظامی و تعاملات اجتماعی. همچنین، به سبک زندگی جهادی آن حضرت، همدلی مؤمنانه و اهمیت حیا و حجاب در سیره‌ی فاطمی پرداخته شده است. این فصل تصویری جامع از نحوه‌ی حضور فعال و مؤثر حضرت در جامعه ارائه می‌دهد.

نویسنده حتی در فصل‌های دخترانه، همسرانه و مادرانه، با توجه به دغدغه‌ها و مسائل زن امروز، نکات دقیقی از سیره‌ی حضرت فاطمه(س) روایت کرده است؛ نکاتی که با نزدیک کردن فاصله‌ی زمانی میان امروز و چهارده قرن پیش، تصویری ملموس و قابل درک از سیره‌ی اجتماعی ایشان ارائه می‌کنند.

کتاب اُمّاه توسط انتشارات واژه‌پرداز اندیشه منتشر و روانه‌ی بازار نشر شده است.

گزیده کتاب امّاه

کودکانه‌های حسنین چنان بود که گاهی برای بازی یا اموری از این قبیل از خانه خارج می‌شدند و سرگرمی‌های کودکانه آنها را چنان مشغول می‌ساخت که تا دیروقت به خانه نمی‌آمدند. رسول خدا (ص) به خانه دخترش می‌آمد و می‌دید که فاطمه از نگرانی و انتظار، پشت در خانه خوابش برده است. تأخیر حسنین (ع) در بازگشت به خانه یا گاه ناپدید شدنشان برای پیامبر ، امیرمؤمنان و مادرشان فاطمه ، بسیار نگران‌کننده بود، زیرا به تأیید روایات اهل‌بیت پیامبر به ویژه حسنین از توطئه یهود در امان نبودند.

زهرای اطهر اهتمام ویژه‌ای به نظافت فرزندان خود داشت. هنگامی که کودکان او می‌خواستند، در جمع حاضر شوند، دست و وصورتشان را می‌شست و با همان امکانات حداقلی آنها را زینت می‌کرد. روزی ابن‌عباس به همراه رسول خدا (ص) بر درب خانه فاطمه (س) آمد. حضرت سه مرتبه اهل خانه را صدا زد، اما کسی پاسخ نداد. حضرت کنار دیوار به انتظار نشست تا آنکه نوه‌اش حسن (س) که کودکی خردسال بود، آمد، در حالی که صورتش شسته و تمیز و گردنبندی ساده بر گردنش آویخته بود. ابن عباس گوید: با دیدن حسن (ع) دانستم که دلیل تأخیر در اجابت ندای پیامبر آن بوده است که مادرش می‌خواست او را مهیا ساخته و اینگونه بیاراید.

کتاب چاپی