انقلاب ۲۵ ژانویه ۲۰۱۱ مصر، به تعبیر بسیاری از اندیشمندان اسلامی و عربی، یکی از مهم‌ترین رویدادهای معاصر در سطح جهان عرب و جهان اسلام است. هرچند این انقلاب پس از تونس رخ داد، پیروزی قیام‌های مردمی عربی برای رهایی از بند ظلم و استبداد، خلاص شدن از سیطرهٔ قدرت‌های بیگانه و دستیابی به آزادی، عزت و کرامت ملی، بستگی زیادی به موفقیت یا شکست انقلاب مصر دارد. بی‌تردید یکی از دلایل توجه بازیگران گوناگون منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به مصر، قبل و به‌خصوص پس از انقلاب، نقش غیرقابل انکار این کشور در جهان عرب و دنیای اسلام است؛ به‌گونه‌ای که هرگونه تغییر در مصر، تغییر در سایر کشورهای عربی را به دنبال خواهد داشت. از این رو، شناخت ماهیت انقلاب مصر، بازیگران تأثیرگذار در آن و فهم نقش بازیگران خارجی در تحولات این کشور بیش از پیش اهمیت می‌یابد.

کتاب بیداری اسلامی در مصر از چهار بخش و بیست‌ویک فصل به علاوه مقدمه، کلیات و جمع‌بندی پایانی تشکیل شده است و تلاش می‌کند:

در بخش نخست، ریشه‌های داخلی و خارجی دخیل در وقوع انقلاب مصر را موشکافی کند.
در بخش دوم، از منظری جامعه‌شناختی و تاریخی، به نقش بازیگران سیاسی و اجتماعی داخلی در انقلاب و تحولات پس از آن بپردازد.
در بخش سوم، دورهٔ انتقالی فوریه ۲۰۱۱ تا ژوئن ۲۰۱۲، مصادف با حاکمیت شورای عالی نیروهای مسلح، مورد مطالعه قرار گیرد و نیم‌نگاهی به حکمرانی یک‌سالهٔ اخوان‌المسلمین و محمد مرسی انداخته شده و ریشه‌ها و پیامدهای برکناری مرسی از طریق کودتای نظامی بررسی شود.
در بخش چهارم، نقش بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در تحولات سیاسی مصر مورد توجه قرار گیرد.

تمرکز اصلی پژوهش بر انقلاب و دورهٔ پس از آن، به‌ویژه سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ میلادی است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به دو پرسش اصلی است:

دلایل وقوع انقلاب ۲۵ ژانویه مصر چیست؟
نقش بازیگران داخلی و خارجی در انقلاب مصر و تحولات پس از آن چیست؟

گزیده کتاب بیداری اسلامی در مصر

در سال ۱۹۷۷، سادات در اقدامی حیرت‌انگیز به سرزمین‌های اشغالی سفر کرد و با مقامات صهیونیستی وارد مذاکره شد. در سپتامبر سال بعد، قرارداد صلح کمپ دیوید بین دولت مصر و رژیم صهیونیستی و با وساطت آمریکا امضا شد. سادات با شعار «نخست مصر» به سراغ صلح با رژیم صهیونیستی، گشایش فضای سیاسی و اقتصادی و چرخش سیاسی از شرق به غرب رفت. دههٔ ۱۹۷۰ دهه‌ای بود که مصر این دگرگونی‌ها را شاهد بود (پژوهشکدهٔ تحقیقات راهبردی، ۱۳۹۰). با این حال، اقدام انور سادات در امضای پیمان کمپ دیوید موجب شد که مصر تا سال ۱۹۸۹ جایگاهی در اتحادیهٔ عرب نداشته باشد. قتل انور سادات توسط عناصر جهادی در مخالفت با سیاست‌هایش در قبال رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۸۱، سرکوب شدید اسلام‌گرایان در دوران حسنی مبارک را به دنبال داشت.

به‌طور خلاصه، در زمان سادات، مصر به کشوری تبدیل شد که در عین ارائهٔ تصویری از یک دموکراسی چندحزبی در خارج، تصدی مادام‌العمر ریاست جمهوری برای رئیس‌جمهور تضمین شده بود. جریان مردم‌سالاری در دورهٔ سادات با موانع و کشمکش‌های سخت و جدی مواجه بود. در سال ۱۹۷۷ میلادی، آشوب و تظاهرات غذا علیه سیاست‌های اقتصادی دولت، تمام کشور را در برگرفت. سادات در پاسخ به این تهدیدها فرمان‌هایی صادر کرد که آشکارا آزادی‌های سیاسی و مدنی را که به‌تدریج در سال‌های قبلی به تدریج داده شده بود، محدود می‌ساخت. سیاست‌های اقتصادی سادات به بی‌ثباتی سیاسی و افزایش فاصلهٔ طبقاتی نیز منجر شد.