کتاب حکومت علوی و بحران اشرافی گری اثر محمدعلی مقدم توسط انتشارات سروش منتشر شده است.این کتاب تحلیلی است دربارۀ جنگ های دوران حکومت امام علی(ع). جنگ های سه گانۀ جمل، صفین و نهروان، موضوعی است که از زمان وقوع آن ها تا عصر حاضر، همواره مورد بحث و مناقشه بین گروه های مختلف مسلمان و فرقه های اسلامی و حتی شرق شناسان قرار گرفته است.

بدیهی است این نوشتار، با استفاده از همین آثار، به ویژه منابع دست اول تاریخی، در پی واکاوی و تحلیلی دقیق تر از علل و ریشه های پدیدآمدن جنگ های دوران حکومت امام علی(ع) است که برخی به اشتباه از آن ها به عنوان نخستین جنگ های داخلی در
حکومت اسلامی یاد می کنند.

در کتاب حکومت علوی و بحران اشرافی گری ابتدا به اختصار ساختار سیاسی و اجتماعی حکومت اسلامی در دورۀ نبوی معرفی شده و سپس به بررسی رویدادها و حوادثی که بعد از رحلت پیامبر(ص) رخ داده است، پرداخته می شود و در نگاهی گذرا به عوامل اصلی پدیدآمدن اختلافات میان نخبگان جامعۀ اسلامی در دوران حکومت خلفا اشاره می شود.

گزیده کتاب حکومت علوی و بحران اشرافی گری

در فاصلۀ رحلت پیامبر تا هنگام پذیرش خلافت توسط امام علی(ع)، در کنار سنت نبوی، سیره و روش جدیدی ایجاد شد که نتیجۀ شیوه حکوم تداری خلفای سه گانه بود. شرایط سیاسی و اجتماعی پیش آمده در این دوران، به ویژه دوران خلیفه های اول و دوم که بعدها به شیخین مشهور شدند، دارای هویت مستقل و قابل تفکیکی شد؛ البته این هویت مستقل، ناشی از مباینت آشکار آن با سیرۀ نبوی بود وگرنه استمرار شیوۀ حکومتی، آن هم به سبک و سیاق دورۀ پیامبر، نباید مورد تفکیک و تمایز قرار گیرد.

به هر شکل، همین شیوۀ حکوم تداری از نوعی مشروعیت و مقبولیت برخوردار شد و در اغلب موارد به دلیل نزدیکی زمانی آن، به عنوان شاخص و معیار اصلی بر سیرۀ نبوی ترجیح داشت، و مردم نیز اغلب به این مشی و منش پایبندی و تقید بیشتری نشان می دادند. نمونۀ یکی از این موارد، اعلام شرط پیروی از شیوه حکومتی شیخین توسط عبدالرحمان بن عوف هنگام تعیین خلیفه در شورای خلافت بعد از قتل خلیفۀ دوم بود.

بازگشت به اندیشه های جاهلی و قبیل های، ثروت اندوزی و رفاه طلبی به دلیل سرازیرشدن ثروت های سرزمین های فتح شدۀ جدید، اشرافی گری بسیاری از صحابه، ایجاد نظام های طبقاتی و توزیع ناعادلانۀ ثروت، ایجاد بدعت در مناسک و عبادات دینی و احکام اسلامی، رشد و تربیت نسل جدید با شرایط اجتماعی نوظهور، همچنین نومسلمانانی که بعد از فتوحات وارد جوامع اسلامی شدند و بسیاری از موارد دیگر، باعث پیچیدگی در ادارۀ امور و موجب شد که حضرت امیر(ع) در سخت ترین شرایط ممکن و با هدف احیای سیره و سنت نبوی عهده دار زمامداری امور شود.

سال نشر :

1400

صفحات کتاب :

222

کنگره :

BP37/9‏‫‬‮‭

دیویی :

‏‫‬‮‭297/951‬‬

کتابشناسی ملی :

7440958

شابک :

978-964-121823-4