کتاب شیوه انس و روش تدبر در قرآن از منظر علامه طباطبایی رحمه‌الله‌علیه pdf

مرحوم علامه طباطبایی بر این باورند که روش تفسیر تدبری قرآن با قرآن را ائمه که از جانب خدای سبحان عهده‌دار تعلیم و تبیین معارف قرآن شده‌اند، پایه‌گذاری کرده و تعلیم داده‌اند. از همین روست که ائمه یک آیه را با تکیه بر تدبر در سایر آیات مرتبط تفسیر کرده‌اند یا زمانی که از آن بزرگواران برای اثبات استواری تفسیرشان از آیه مطالبه دلیل می‌شود، با استدلال و استناد به آیات دیگر، ضمن تعلیم شیوه تدبّر صحیح، تفسیر خود از آیه را مدلل و پرسشگر را متقاعد می‌کنند. انتشار تفسیر المیزان جامع ترین اثر تفسیری علامه طباطبایی به، با ویژگی‌های کم‌نظیر یا بی‌نظیرش تحسین و ستایش قرآن‌پژوهان و بسیاری از اندیشمندان را برانگیخت و تأثیر بی‌نظیری در حوزه قرآن‌پژوهی و معارف اسلام برجای گذاشت، به گونه‌ای که تاکنون بیش از صدها کتاب رساله علمی و مقاله در تحلیل و تبیین اندیشه‌های قرآنی ایشان نگاشته شده و کمتر قرآن‌پژوهی است که در موضوعات علوم و معارف قرآن به المیزان و دیگر آثار قرآنی مرحوم علامه جنب مراجعه نکند.

کتاب شیوه انس و روش تدبر در قران از منظر علامه طباطبایی رحمه‌الله‌علیه، تلاش کرده تا تصویری صحیح و کاربردی از شیوه فهم قرآن از منظر علامه طباطبایی (ره) را با تکیه بر آراء ایشان در تفسیر المیزان ارائه دهد و از این طریق، نگاهی نو، جامع و بدیع در فهم و تدبر در قرآن کریم به مخاطب هدیه کند. ساختار این اثر به صورت متن درسی در شانزده درس سامان گرفته است. در سه درس نخست به توضیح بخشی از ویژگی‌های قرآن پرداخته شده است. درس چهارم به مفهوم‌شناسی واژه‌های «تدبر» و «تفسیر» و درس پنجم به توضیح ویژگی‌های روش تدبری مرحوم علامه طباطبایی اختصاص داده شده است. در درس ششم و هفتم رویکرد روایی معظم‌له شرح داده شده است. درس هشتم به دلایل ضرورت تفسیر قرآن به قرآن (روش تدبّری) اختصاص یافته است. در پنج درس بعدی مبانی و در سه درس آخر نیز قواعد فهم قرآن از نظر علامه طباطبایی تبیین شده است. 

گزیده کتاب شیوه انس و روش تدبر در قران از منظر علامه طباطبایی رحمه‌الله‌ علیه

اغلب بر این گمان‌اند که قرآن جز وجود ملفوظ و مکتوبش وجود و حقیقت دیگری ندارد، بر همین اساس قرآن را صرفاً مجموعه‌ای از الفاظ و گزاره‌هایی می‌دانند که جبرئیل بر پیامبر اکرم (ص) خوانده است و آن بزرگوار نیز بر مسلمانان صدر اسلام قرائت کرده و آنها نیز آن الفاظ و آیات را بر پوست حیوانات، سنگ‌ها و پارچه‌ها نوشته‌اند تا به دست ما رسیده است. اما واقعیت چیز دیگری است. قرآن نه یک نوع وجود، که چند نوع وجود و چهره دارد نخستین مرتبه وجودی قرآن همان علم ذاتی خدای سبحان است که با ذات اقدس الهی و دیگر صفات ذاتی‌اش (مانند قدرت و حیات) اتحاد وجودی دارد و آخرین مرتبه وجودی قرآن وجود لفظی و مفهومی قرآن است. قرآن افزون بر این دو چهره و یاد و مرتبه وجودی مراتب دیگری دارد که از جنس الفاظ و مفاهیم نیستند و قرآن مکتوب وجود لفظی و کتبی آن حقیقت عینی و فرالفظی است که ما را به سوی آن حقایق عینی سوق می‌دهد. به سخن دیگر با ایمان و التزام راستین به قرآن لفظی تحولی در عقل و جان ما ایجاد می‌شود و قلب ما آن حقایق را مشاهده می‌کند و به عالی‌ترین مقامات معنوی و قرب به حق تعالی نائل می‌گردد.