رمان، متنِ داستانیِ بلند(از لحاظ تعداد کلمات) و خلاقانه‌ای است که به زبان نثر نوشته می‌شود، و یکی از پرورش‌یافته‌ترین، نامی‌ترین و مهم‌ترین انواع ادبی مدرن است.
خودِ واژۀ رمان (به فرانسوی: roman) اصالتی فرانسوی دارد و از این زبان، وارد زبان فارسی شده است که دارای پیچیدگی‌های ویژۀ خود است و محصولی مرکب از تجربه و تخیل انسانیِ نویسنده است. رمان در زبان فارسی، مترادف نوول در زبان انگلیسی است. نوول به معنی نو، جدید، بدیع، رمان، داستان‌های کوتاه، کتاب داستان و داستان عشقی کوتاه آمده‌است. علت وارد شدن کلمه رمان به جای کلمه نوول به زبان فارسی را می‌توان در نزدیکی بیشتر ایرانیان متجدد و واردکننده محصولات فرهنگی به ایران، به زبان فرانسه دانست.
در سده ۱۸ (میلادی) کلمهٔ «رمان» بیشتر برای اشاره به قصّه‌های کوتاه در مورد عشق و توطئه به کار می‌رفت. در ۲۰۰ سال اخیر، رمان تبدیل به یکی از مهم‌ترین اشکال ادبی شده‌است.
رمان از مسیر مجموعه‌ای از اتفاقات که در آن شخصیت یا گروهی از شخصیت‌ها در سازمان‌بندی منظمی در صحنه حضور داشته باشند بیان می‌شود، که شامل جزئیات و روایتی از زندگی است که دربردارندۀ کشمکش‌ها، شخصیت یا شخصیت‌ها، حرکات، صحنه‌ها، پیرنگ، درونمایه و مفهوم است.
پایه‌گذاری و تکامل رمان
پایه‌گذاری رمان به معنای تعریفی که از آن ارائه کردیم به چهار قرن پیش برمی‌گردد، زمانی که “سروانتس”، “مادام دولافایت” و ” آلن‌رنه لوساژ” به ترتیب رمان‌های «دن کیشوت»، « شاهزاده خانم کلو» و « ژیل بلاس» را نوشتند.
نوشته‌های نویسنده‌هایی چون دانیل دفو، ساموئل ریچاردسن، هنری فیلدینگ و والتر اسکات در دنبالۀ کار نویسنده‌های پیشین آمدند و سبب تکامل و رشد رمان شدند.
انواع رمان
رمان خود به دو بخش رمان کوتاه و بلند تقسیم می‌شود که مرز مشخصی بین تشخیص این دو از هم وجود ندارد اما به صورت کلی و تقریبی می‌توان گفت؛ رمان‌های کوتاه در میانۀ پنج تا چهل هزار کلمه جای می‌گیرند و از چهل هزار کلمه به بالا در ردۀ رمان‌های بلند تعریف می‌شوند
