گریز از ایمان و گریز از عمل

معرفی کتاب گریز از ایمان و گریز از عمل 

کتاب گریز از ایمان و گریز از عمل نوشته استادشهید مرتضی مطهری می باشد و انتشارات صدرا آن را منتشر کرده است. این اثر عنوان ده جلسه سخنرانی استاد شهید آیت اللّه مطهری است که در سال 1353 هجری شمسی در مسجد جلیلی و مسجد ابوالفضل تهران (هرکدام پنج جلسه) ایراد شده است و البته فقط هفت جلسه از ده جلسه مذکور در دست است که تنظیم شده آن، کتاب موجود را تشکیل می دهد.

نوار صوتی چهار جلسه از این هفت جلسه موجود نیست و تنظیم آن بر روی متنی که در همان زمان از نوار پیاده شده و در اختیار استاد شهید قرار گرفته انجام شده است. لذا در این چهار جلسه (یعنی جلسات اول، دوم، سوم و ششم) اگر نارسایی در مطلب احساس می شد، امکان مراجعه به نوار وجود نداشت؛ همچنان که نوار صوتی سه جلسه دیگر نیز از کیفیت خوبی برخوردار نبود. از این جهت تنظیم و تدوین مطالب این کتاب خالی از دشواری نبوده است. استاد شهید در این مباحث به مسئله ایمان و عمل از نگاه جدیدی پرداخته اند و گریزگاه ها از ایمان را که بیشتر در دنیای اروپا مطرح بوده و گریزگاه ها از عمل را که بیشتر در جهان اسلام مطرح بوده است ذکر و تشریح کرده اند که حاوی مطالب نغز و بدیع فراوان است و گر چه تاریخ این مباحث به سال 1353 باز می گردد ولی گویی برای امروز ما بیان شده است و سبک بیان و محتوای آن به گونه ای است که به تعبیر امام خمینی(ره) برای عارف و عامی سودمند و فرحزاست.

گزیده کتاب گریز از ایمان و گریز از عمل 

به هرحال این مسئله ضرورت ایمان نقطه مقابل گریز از ایمان است. مثلآن کسی که درباره گریز از علّیت می خواهد بحث کند و دیگری درباره گریز از آزادی، ما هم عنوان را از آنها الهام گرفتیم، درباره گریز از ایمان بحث می کنیم. آیا می توان از ایمان گریخت؟ می دانید که بحث روی فرد نیست، روی جامعه به عنوان یک جزء از اجزاء جوامع بشر نیست و حتی روی همه جوامع بشر در یک زمان نیست، بلکه بحث روی قافله جامعه بشریت است در طول زمان. آیا بشریت می تواند گریزی از ایمان داشته باشد یعنی ضرورت ایمان منتفی بشود؟ اگر چنین چیزی باشد این حساب را باید کرد که ایمان در گذشته و حال و در هرجا که بوده است چه نیازهایی از جامعه بشریت را برآورده است، در مقابل دشمنان بشریت چه نقشی داشته است و آنچه می خواهد در آینده جای عامل ایمان را بگیرد و جانشین ایمان بشود چیست و در طول این سه چهار قرنی که عصر تجدّد نامیده می شود چه جریان هایی به عنوان گریز از ایمان به وجود آمده است (حالا شکست خورده یا نخورده، بعد درباره آن بحث می کنیم)، چه چیزهایی به وجود آمد به عنوان اینکه دوره ضرورت ایمان منتفی شد و حالا چیز دیگری می خواهد جانشین ایمان بشود و نقش ایمان را در زندگی بشر بازی کند و وقتی که این جانشین بیاید ـ که جانشین مثلاً بهتر هم هست ـ خود به خود ایمان از بین می رود.